Kredi kartı kullanmak caiz mi? Finans kurumlarının kredi kartlarının ödemesinin gecikmesi durumunda aldıkları fark faize girer mi?

Kredi kartı ile kredi usulü taksitli alışveriş yapmak:

1. Bazı finans kurumları kredi kartıyla taksitli alışverişi yapmıyor.

2. Katılım bankaları / özel finans kurumları gibi bazı kuruluşlarda, her taksiti her ay ayrı ayrı tahsil ediyor ve mal sahibinin hesabına her ay yatırılmış oluyor. Yani mal sahibi parayı finans kurumundan zamanı gelmeden çekemiyor. Böylece hiçbir şüphe olmadan alışveriş yapılmış oluyor.

3. Bazı bankaların da taşıt veya kredi kartına benzer bir uygulama yaptığı konudur. Bu uygulamadan müşterinin haberi olmadığı için konu özellikle mal sahibini ilgilendiriyor. Yani müşteri böyle bir anlaşma yapmıyor ve sorumluluk da mal sahibine ait oluyor. Bu nedenle müşteriyi doğrudan ilgilendiren bir durum söz konusu değildir. Ancak dolaylı da olsa kredi alınmış olacağından, bunu yapan müşterinin haram işlediğini söylemesek bile, mekruh olduğunun ifade edebiliriz. Bu açıdan bankaların ve mal sahibinin nasıl anlaştığını öğrenip sonra alışveriş yapmak daha iyi olacaktır. Bununla beraber böyle bir alışveriş yapan kardeşimizin haram işlediğini söylemek zor görünüyor.

4. Taksit zamanı gelmeden bankaya yüzde vererek parayı erken almaya gelince: Kredi kartı ile satış yapan işyeri, satılan malın bedelini bankadan müşterinin ödeme tarihinde alabilir. Bu tarihten önce kırdırmak suretiyle eksik alması faiz olacağından; caiz değildir.

- Kredi kartı ile alışveriş caiz midir?

Kredi kartı ile borçlanmada eğer borç, "süresi içinde, faiz tahakkuk etmeden, süresi geçtiği için borç faizli krediye dönüşmeden" ödenirse, bu alım satımda bir sakınca ve günah yoktur.

Ancak günü geçen ödemelere faiz uygulanacağı için, ödeme gününü geçirmeden kredi kartı borcunu ödemek gerekir.

- Finans kurumlarının verdiği kredi kartlarını kullanmak caiz midir?

Kredi kartları ile aldığınız malı, kurum adına (ona vekaleten) alıyorsunuz ve sonra da kurum size satıyor; yani diğer konularda olduğu gibi murabaha yapıyor; yani peşin alıp vade farkı ile satıyor. Vade farkını da fiilen ödeme yapılan zamana (vadeye) göre koyuyor. Kurumda vadelere göre fark bellidir, bunu müşteri de biliyor (isterse bilir), buna göre alıyor ve ödeme zamanı da vade farkıyla birlikte ödüyor.

Kötü niyetli kişilerin, İslam'daki faiz yasağını kötüye kullanarak -mesela borcunu vâdesinde ödemeyip uzun süre geciktirmek suretiyle- alacaklıyı (özellikle ticaret erbabını) zarara uğratmalarının yaygınlaştığı zamanlarda şöyle bir işlem daha yapmak mümkündür:

Malı, uzun ve kısa vâdelere uygulanacak vâde farkları listesi üzerinden satmak ve fiilen ödeme zamanında, gerçekleşen vâdeye göre fark uygulamak. Bu işlemde faiz değil, başta satım yaparken bedelin belirlenmemiş (mechul) olması kusuru vardır. Fıkıhçılar, zamanı geldiğinde icrayı imkansız kılan ve anlaşmazlıklara yol açan "belirsizlikler" yüzünden akdin fasid olacağını ifade etmişlerdir. Ancak bizim "olabilir" dediğimiz işlemde böyle bir belirsizlik yoktur; fiilen ödeme zamanında ne ödeneceği listede yazlıdır ve bunu taraflar kabul etmişlerdir. Başta fasid (sakat) olan akitler de, fiilen teslim-tesellüm gerçekleştiğinde yeniden sıhhat kazanır ve geçerli olurlar.

Kısacası uygulama farkından dolayı kredi kartının ödemesi gecikmesi halinde finans kurumları vade farkını uygulamaya koymaktadır; bu uygulama ise dinen caizdir. Bankalar ise gecikme durumunda paraya faiz uygulayacağını ifade ettikleri için dinen caiz görülmemiştir. Çünkü mala karşı vade farkı almayla, paraya karşı para almak farkılı şeylerdir.