CAMİLERDEKİ BAZI DAVRANIŞLAR VE BİDAT OLUP OLMADIĞI

Mahallemizdeki camide namaz bittikten sonra cemaat teker teker ellerini bağırlarına koyuyor ve imamı adeta selâmlayıp öyle ayrılıyorlar. Imam da buna aynıyla mukabale ediyor. Bu hareket doğru mudur? Değilse, böyle doğru olmayan cami içi hareketler nelerdir?

1. Dediğiniz gibi, namazdan sonra, Imam henüz mihrapta iken, eli göğüse getirmek suretiyle selâmlama faslı. Bu, bazı sakıncalarının yanında başka dinlerde ibadet olan bazı haraketleri de akla getiriyor. Ayrıca yapmayanlar, Imam efendiye dargınlığı var, zannedilecek diye sıkıntıya düşüyorlar. Bu davranış namaz sonrası serbestliği ortadan kaldırarak, ibadete bir merasim havası veriyor.

2. "Kâmetten" önce "Ihlas suresi" ya da daha başka şeyler okumak. Camide Kur`an okumak ve dinlemek elbette güzel bir davranıştır ve bu sadece camiye de has değildir. Ama sünnetle farz arasında, sanki namazın ya da müezzinliğin gereklerindenmiş gibi okunması bid`attır. Bu tür okuyuşlar zaten kliseleşmis hale geldikleri için kimse onları, şuuruna vararak Kur`an gibi dinlememektedir. Bazı yerlerde buna başka ayetler veya başka sureler de eklenir. Bunların bazı sakıncalarının olduğunun en açık delili; bunlara alışılan camilerde bir defa terkedilecek olsalar, hemen tepki görmeleriyle müezzinliğin eksik olduğu sanılmasıdır. Böyle yanlış anlamaların olmadığı durumlarda ve sanki okunması dinin bir gereğiymiş gibi anlaşılmadığı yerlerde okumanın bir sakıncası yoktur.

3. Farzdan sonra müezzinlerin -Istanbul`un bazı büyük camilerinde olduğu gibi- koro halinde tesbihleri okumaları, "âmin, âmin, âmin" diye bağırmaları, mesnun ve me`sür olmayan bir takım nakaratlar söylemeleri, Hatta "Ayetel-Kürsî" ve herkesin kendi başına yapması gereken tesbihati yüksek sesle ve bağırarak okumaları, böylece cemaati bunları okumaktan mahrum etmeleri ve onları kendi gürültülü seslerini dinlemek zorunda bırakmaları da uygun görülmüyor.

4. Namazlardan sonra, namazın bir tetimmesi olarak, herkesin herkesle musafaha etmesi. Musafaha aslında sevgi doğurucu bir sünnet olmakla beraber, namazlardan sonra, namazın bir parçası ve bütünleyicisi gibi icra edilmesi, ibadete bir katma anlamı taşıdığından tavsiye dilmiyor. En azından alışkanlık haline gelmesi doğru değidlir.

5. Cumanın iç ezanından önce çeşitli salatü selamlar ve temennalar okumak.

6. Erzurum ve havalisinde olduğu gibi, ezanlardan sonra "salâ" okumak da zaman zaman ezanın bir parçasıymış gibi algılanabiliyor. Ezandan sonra ezan duasını okumak sünnettir. Ancak ezandan sonra sala vermek sünneti yoktur. Bu açıdan bunun ezanın bir parçası olmadığının anlaşılması için ara sıra terk edilmesinim uygun olacağını düşünüyoruz.