Kadınlara dokunduysanız gusül abdesti alın, sözü nasıl anlaşılmalı?

- Kadınlara dokunmaktan kasıt nedir?
- Elini tutmak mı?
- Göğsüne dokunmak mı?
- Yoksa bildiğimiz anlamda cinsel ilişki mi?
- Neresine ne kadar dokunmak gusül gerektirir?

Değerli kardeşimiz,

Kadına sadece dokunmakla gusül gerekmez.

Konuyla ilgili ayetin meali şöyledir:

“Yahut kadınlara dokunmuşsanız ve su bulamıyorsanız, temiz bir toprak ile teyemmüm edin.” (Maide, 5/6)

Bu ayetin tamamında abdesti bozan şeyler zikredilmekte ve abdest almak mümkün olmadığında teyemmüm edilmesi emredilmektedir. Biz sadece ayette geçen ve abdesti bozduğu bildirilen “kadınlara dokunmuşsanız” ibaresini inceleyeceğiz.

Mezhep imamları bu ifadeyi farklı şekillerde yorumlamış ve farklı sonuçlara varmışlardır.

Ebû Hanîfe'ye göre burada kadınlara dokunmak "cinsel ilişki”den kinaye olup, maksat onlarla cinsel ilişkide bulunmaktır. Ona gö­re şehvetle veya şehvetsiz olarak erkeğin teni kadının tenine dokunmakla abdest bozulmaz.

Şafiî'ye göre, bu ifade kinaye değil hakikattir. Maksat, erkeğin teninin kadının tenine dokunmasıdır. İster şehvetle, isterse şehvetsiz olsun, erkeğin teni aralarında evlenme engeli oluşturacak düzeyde yakınlık bulunmayan bir kadının tenine dokunduğu takdirde, her ikisinin de abdesti bozulur.

İmam Mâlik'e göre ise erkek veya kadın karşı cinse şehvetle dokunduğu takdirde abdesti bozulur. (Bilgi için bk. Cessâs, Ahkâmü'l-Kur'ân, ilgili ayetin tefsiri)

Bu kısa açıklamadan sonra konunun detayına gelince:

Ayette geçen (لَمْس) kelimesinin lügat manası “dokunmak” demektir.

İmam Şafi, bu kelimeyi lügat manası üzerine tefsir ederek, kadına dokunulduğunda abdestin bozulacağını söylemiştir. Demek İmam Şafi’ye göre, ayette mecaz yoktur ve ibare kendi lügatı üzerine tefsir edilmiştir.

İmam-ı Âzam ise ayetteki (لَمْس) kelimesini “cima” yani “cinsel ilişki” ile tefsir etmiştir. Yani ibareyi mecaza hamletmiş ve şu delilleri getirmiştir:

İbni Abbas  der ki: Allah Teâlâ hayâlı ve keremli olduğundan, cimadan direkt bahsetmemiş, dokunmak ifadesiyle kinaye yapmıştır.

Yine büyük Arap lügat âlimi İbni-s Sikkit şöyle der: Dokunmak manasındaki (لَمْس) kelimesi “kadınlar” ile birlikte kullanıldığında bununla cinsel ilişki kastedilir. Çünkü Araplar (لَمَسْتُ الْمَرْأَة) derken, “Kadınla cinsel ilişkide bulundum.” demek isterler. O hâlde bu ayet-i kerimede de mecazın kastedilmiş olması gerekmektedir ki, bu da (لَمْس) ile cimanın anlatılmak istendiğidir.

İşte ayetteki (لَمْس) kelimesinin tefsirindeki ihtilaf, hükmün ihtilafına sebep olmuştur. İmam Şafi kelimeyi lügat manasıyla tefsir ederken, İmam-ı Âzam mecaza hamletmiştir. Ayrıca her bir mezhep imamı görüşlerine hadislerden de deliller getirmiştir. Ancak meselenin hadis bölümüne geçmeyip sadece bir nükteyi beyanla yetineceğiz:

İmam-ı Âzam görüşüne delil olarak şu hadisi getirmiştir:

Hz. Aişe Validemiz der ki:

“Ben Resulullahın (asm) önünde uyurken ayaklarım onun kıble tarafına düşer. O secde ederken ayaklarıma dokununca ben hemen ayaklarımı toplar, kalktığında ise tekrar uzatırdım. O gün evlerde kandiller yoktu.”

İmam-ı Âzam bu hadisi delil göstererek der ki: Bu hadiste kadına dokunmanın abdesti bozmayacağına delil vardır. Zira Efendimiz (asm) namazda Hz. Aişe’ye dokunmuş ve namazına öylece devam etmiştir. Eğer kadına dokunmak abdesti bozsaydı Peygamberimizin namazının bozulması gerekirdi.

İmam Şafi ise, İmam-ı Âzam’ın bu deliline şöyle cevap verir: Mezkûr hadis dokunmanın abdesti bozmayacağına delalet etmez. Zira hadiste dokunmanın çıplak tene yapıldığına dair açık bir ifade yoktur. Muhtemeldir ki, Peygamberimiz (asm) Hz. Aişe’ye elbisesinin üzerinden dokunmuş ve abdesti bu sebeple bozulmamıştır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet