Kadın, hangi durumlarda çalışma hakkına sahip olur?

- Kadın, hangi durumlarda kocasında izin almadan çalışma hakkına sahip olur?
- Bekâr veya evli bayanların kazançlarını harcama serbestiyeti nasıldır?

Değerli kardeşimiz,

Kocası izin verdiği zaman, kadın çalışmak isterse çalışabilir. Ancak İslami kurallara mahremiyete vs. uymak şartıyla çalışabilir; bunun dışında özel bir şart gerekmez.

"Kadın kocası izin vermediği zaman hangi durumlarda çalışmak hakkı olur?" sorusuna gelince:

Şayet kocası kadının zaruri ihtiyaçlarını karşılamıyor, zor durumda bırakıyorsa, o hâlde kadının çalışmak hakkı vardır. Aksi hâlde "daha rahat yaşamak arzusu" mazeret olamaz.

Bekâr hanımlar evleninceye kadar babalarına tabi olurlar. Çalışmak isterlerse babalarından izin almak zorundadırlar. Bekâr bayanların da babaları zaruri ihtiyaçlarını karşılamıyorsa, onlar da çalışma hakkına sahip olurlar.

Evli veya bekâr bayanların kazancını harcaması konusu:

Kadın kazandığı parayı kendisi dilediği gibi harcayabilir; eşi bu para üzerinde tasarruf hakkı iddia edemez. Mesela "Mutfak masraflarını sen karşılayacaksın." diye hanımına baskı yapamaz.

Babasının yanında kalan çocuğun kazancı babasına âit olur. Ayrı bir servet sayılmaz. Nitekim bu sırada masrafı babası yapıp harcamaları da babanın kazancından yapıldığı gibi.

Ancak, babayla ortaklık sözleşmesi yaparsa, kazancı bu konuşma ve sözleşmeye göre hüküm alabilir. Bundan sonra kazancımın şu kadarı ortak, şu kadarı da şahsıma âittir, gibi...

Böyle açık ve net bir sözleşme yapılmadığı müddetçe çocuğun baba yanındaki kazancı babaya âit olur, şahsına âit sayılmaz. Bununla beraber Peygamberimiz (asm): "Çocuklarınız arasında adaletli olunuz." (bk. Müslim, Hibat, 13/3) buyurmuş, babaları çocuklarının hakkına karşı titiz olmaya çağırmıştır.

Her ne kadar edeb ve terbiye gereği ayrı bir şey konuşulmamış da olsa babalar, çocuklarının alın terini düşünür, çalışma paylarını hesaba katar, haklarını verme gayretinde olurlar.

Ancak işi ayrı olan bir evladın malını babası istediği gibi kullanamaz. Bunun da bir sınırı olmalıdır.

Bildiğiniz gibi İslam hukukuna göre kendi malını bile har vurup harman savuran kişilere müdahale edilir ve onun mallarına el konularak “kayyım” nezaretinde malına sahip çıkılır. Bu nedenle kendi malını bile istediği gibi kötüye kullanamayan birisi, evladının malını nasıl istediği gibi kullanabilir.

Fakat şu da bir gerçektir ki, anne baba evladının malından habersiz olarak yese ve içse, evladın da buna gönlü olmasa bile bu helaldir. Baba ve anne haram yemiş olmaz. Diğer taraftan oğul babaya ve anneye bakmak zorundadır. Bu açıdan da evladın malı babanın ve annenin malı gibidir, izinsiz bile olsa ihtiyaçları kadar alabilirler.

Ama evladın, babanın ve annenin malını izinsiz ve gönülsüz yemesi doğru değildir.

Günümüzde çalışma zorunluluğu olmadığı halde çalışan kadınlar, işsiz kalan erkeklerin hakkına girmiş olmazlar. Böyle bir hak söz konusu değildir. Kadın gerekli kimseden izin aldıktan sonra, zengin dahi olsa çalışabilir. Ancak ihtiyacı olmayan kadınların, "daha muhtaç insanlar iş sahibi olsun" düşüncesiyle çalışmamayı tercih etmeleri de faziletli bir davranış olacaktır.

İlave bilgi için tıklayınız: 

- Kadının çalışması caiz midir; bunun için kocasının izni gerekli midir?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet