"Kadın, erkeğin gelincik çiçeğidir." anlamında bir hadis var mıdır?

Değerli kardeşimiz,

Konuyla ile ilgili bir hadisin tercümesi şöyledir:

“Kadınlar erkeklerin şıklarıdır.”(Mecmauz’-Zevaid, 1/165)

Hadiste zikredilen ve “şıklar” olarak tercüme ettiğimiz kelimenin Arapça aslı “ŞEKAİK”dır. Bu kelime ŞIKK’ın çoğuludur, bir şeyin parçası, bir kısmı, yarısı gibi manalara gelir. Anne-baba bir kardeşler için de ŞAKİK kelimesi kullanılır. Aynı kaynaktan beslendikleri için âdeta birbirinin parçası gibidirler.

Hadisi, Ahmed b. Hanbel, Ebu Davud, Tirmizî, Bezzar rivayet etmiştir. Diğer rivayetler zayıf kabul edilmiş olmakla beraber, Bezzar’ın rivayeti sahih olarak değerlendirilmiştir. (bk.Aclunî, 1/243)

Bazı alimlere göre, hadiste yer alan “Kadınlar erkeklerin şıklarıdır.” mealindeki ifadeden maksat, kadınların -ahlak, mizac ve huylarında- erkeklere olan benzerliğine işaret etmektir. Âdeta o kadar erkeklere benziyorlar ki, sanki onların bir parçası (elmanın yarısı) gibidirler. (bk. Ayni, Şerhu Ebi Davud, ilgili hadisin şerhi- 1/526 ; Tuhfetu’l-ahvezî, 1/312).

Hadiste geçen “ŞEKAİK” kelimesini mecaz olarak edebîyattaki bir yorum şeklinde seslendiren İskender Pala’nın açıklamları şöyledir:

“Buyuruyor ki Efendiler Efendisi: “Şüphesiz kadın, erkeğin şakayığıdır.” Buradaki şakayık kelimesi Efendiler Efendisi’nin ağzından bir veciz ifade olarak söze dökülmüş olup tevriye, iham-ı tenasüp, cinas gibi edebiyat sanatlarına örnek olabilecek bir ziynet konumunda durur."

"Kelimenin Arapça anlamlandırılmasına göre öncelikle kadının, erkeğin “kürek kemiği”nden bir parçası olduğu, ardından erkeğin “öteki yarısı (elmanın iki yarımı gibi birbirini tamamlayan değerler bütünü; şakk’ı)” olarak düşünüldüğü ve nihayet “şakayık (yaban lalesi, gelincik) çiçeği” olarak mana ifade ettiği görülür."

"İlk anlam dinî terminoloji içinde Hz. Âdem’in kürek kemiğinden yaratıldığı ifadelendirilen Havva içindir. İkinci anlama göre kadın erkeğin öteki yarısıdır ki modern bilim de zaten bunu ifade etmektedir. Kadın olmadan erkeğin, erkek olmadan kadının eksik kalacağı, anatomik, fizyolojik ve psikolojik olarak erkek ile kadının bütünleşerek beşeriyetlerini tamamlayabilecekleri, aksi takdirde bünyede arızalar oluşmasının kaçınılmazlığı, bu bağlamda evlilik müessesesinin önemi, aile kurumun yaşatılması vb. söylemler hep bu şakayık (öteki yarı) düsturu üzerine temellendirilebilir."

"Şakayık kelimesinin bize edebiyat açısından ihtişamını gösteren anlamı ise Türkçede bildiğimiz “gelincik çiçeğini” karşılamasıdır.” (Kitâb-ı Aşk, İskender PALA, s. 47, 48)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet