Kabre karşı yönelerek veya kabristanın içinde namaz kılınmaz mı?

- Bursa'da Ulu Cami bu durumda, ne yapmam gerekiyor?

Değerli kardeşimiz,

“Kabirler üzerinde oturmayın, onlara doğru namaz kılmayın.” (Müslim, Cenaiz, 97-98; Nesaî, Kıble, 11; Tirmizi; Cenaiz, 57; Ebu Davud, Cenaiz, 73).

Âlimler bu hadisi delil getirerek kabirlere doğru namaz kılmanın mekruh olduğunu söylemişlerdir.(bk. el-Fıkhu’l-İslamî, II/525).

İmam Şafii:

“Bir insana karşı -kabri üzerinde mescit bina edilecek kadar- aşırı saygı duymayı mekruh görürüm, çünkü bu, ileride fitnelere sebep olabilir.” diyor. (bk. Nevevî, ilgili hadisin şerhi).

Aliyyu’l-Kârî de Mekke-i Mükerreme'de cenazelerin namazlardan önce Kâbe'nin yanına bırakıldığını ve farz namazlar -dolayısıyla onlara karşı- kılındıktan sonra cenaze namazlarının kılındığını ve bunun doğru olmadığını söylemiştir. (Tuhfetu’l-Ahvezî, ilgili hadisin şerhi)

Öyle anlaşılıyor ki, hadis-i şerifte, kabirlere karşı durup namaz kılmanın yasaklanması, ileride onlara bir kutsiyetin verilmesi endişesinden dolayıdır. Çünkü ilk putperestlik de, iyi insanların kabirlerine duyulan saygının, daha sonra haddi aşmasından kaynaklanmıştır. Arkadan gelen nesiller, babalarından görüp duydukları saygının dozunu arttıra, arttıra, söz konusu iyi kimselerin kabrini mabut hale getirmiştir.

Dikkat edilirse, hadisteki yasak, alimler tarafından haram değil, mekruh olarak görülmüştür.(bk. a.g.e).

İmam Ahmed’e göre, mezarlıkta (daha doğrusu kabirlerin üzerinde) namaz kılmak haramdır. İmam Azam, İmam Şafii, İmam Servî ve İmam Evzaî’ye göre mezalıkta namaz kılmak mekruhtur. Ancak İmam Şafii’ye göre, kabir yeni ise -kan, irin gibi necaset söz konusu olduğu için- mekruhtur, şayet eski ise mekruh değildir. İmam Malik’e  göre mutlak olarak mekruh değildir.(bk. Neylu’l-Evtar, II/432).

Kanaatimizce, kıblesi mezarlığa doğru bulunan camileri bu hadisin kapsamında değerlendirmek doğru değildir. Çünkü, kıblesi kabirlere yönelik olsa da camilerde kılınan namazlarda kabirler akla gelmez. Onlar görülmez de. Orada doğrudan kabirlere karşı namaz kılmak diye bir şey söz konusu değildir.

"Kıblesi mezarlığa karşı olan camilerde namaz kılmak haram veya mekruhtur." diyen bir kaynağa rastlayamadık.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet