Jelatin ve E katkı maddeleri hakkında bilgi verir misiniz?
- İçinde jelatin olan yiyecekleri almıyorum. Çünkü jelatinin domuzdan da yapıldığını söylüyorlar; bu doğru mudur?
- Bir de bazı yiyeceklerin içinde, E 781 gibi maddeler var, bunların bazılarının içinde domuz yağı olduğu söyleniyor. Bu konuları açıklar mısınız?
Değerli kardeşimiz,
Gelatin (jelatin), sığır, domuz, balık gibi omurgalıların kollageninden elde edilen bir protein ürünüdür. Başlıca hammadde olarak bugün domuz derileri ile sığır kemik ve derileri kullanılmaktadır. Daha çok domuz kökenliler kullanılmaktadır.
Gelatin, ürünlerde jelleştirme, koyulaştırma maddesi olarak kullanılır. Pekçok pastacılık ürünlerinde, yoğurtta, dondurmacılıkta, meyve sularında kullanıldığı gibi, ilaç yapımında, kapsül, film tablet yapımında, kozmetik ürünlerinde, fotoğrafçılıkta ve karbonlu kağıt yapımında da kullanılmaktadır.
Ürünün etiketi üzerinde, kökeni hakkında hiçbir açıklama olmaksızın gelatin kelimesini görürseniz, genellikle domuz ya da sığır kemik ve derilerinden yapıldığı kabul edilmeli ve böylece ondan sakınmalıdır.
Eğer, İslâmi usulle kesilmiş sığırın kemik ve derilerinden üretilmişse, o zaman gelatin helâl olur. Böylece etikette de helâl gelatin olduğu belirtilmelidir.
Türkiye'deki Müslümanların en büyük zorluğu bu gelatinli ürünlerdir. Üretici ve ithalatçı emin kimseler olmadığı taktirde, haram gelatin her an ürünlerde karşımıza çıkabilmektedir. Müslüman tüketiciler, üreticileri, ithalatçıları ve denetim yapan kamu kurumlarını ciddi bir şekilde ikâz etmek zorundadırlar.
Imam Muhammed'e göre insan ve domuz dışındaki canlıların kemiklerinden herhalükârda ilaç olarak yararlanılabilir. Bazılarına göre de eti yenmeyen hayvanlar ancak şer'î usûlde boğazlanmaları, kemikleri de kuru olması halinde onlardan ilaç yapılabilir.
Pis ve haram olduğunda ittifak edilen "hamr" (şarap) zaruret olmadıkça tedavide kullanılamayacağı gibi, saç parlatmada, gargarada ve şırınga olarak (enjektabl) da kullanılamaz.(Ibn Abidin, VI/6449)
Domuzdan vb. haram şeylerden maddeler ihtiva eden ilaçların terkibini iyi bilmek gerekir. Eğer başkalaşım (istihale = kimyasal tepkime) varsa pisliği gitmiş olacağından kullanılması haram olmaz. Istihale yoksa zaruret bulunmadıkça ya da bazılarına göre kesin çare olduğu, alternatifi de bulunmadığı adil mütehassısı tarafından söylenmedikçe kullanılması haram olur. Fıkıh kitaplarımızda; hınzırın tuzlada kalıp tuzlaşması, gübrenin toprağa karışıp topraklaşması, tezeğin yanıp kül olması, şarabın sirkeleşmesi, mis ahusunun kanının misk olması, pis olan zeytinyağının sabun yapılması gibi olgular istihaleye örnek olarak gösterilir.(bk. Nemenkânî, el-Fethurrahmânî, I/63; Zuhaylî, el-Fikhu'l-Isâmî)
Mes'elenin ne kadar kompleks ve hassas olduğu da ortada. Bu itibarla ilaç veya yiyecek alanların meseleyi bilinçli olarak soruşturması, ilaç yazanların da, alternatifi olmayan haram maddeli ilaçlara alternatif bulma, olanların da alternatifini ve varsa sentetiğini kullanma konularında çok titiz davranması gerekir.
İlave bilgi için tıklayınız:
Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet
BENZER SORULAR
- Could you give some information on nationalism and racism? Is it religiously permissible if I love my nation better than other nations?
- How was life in Arabian Peninsula before Islam? Could you please give information about the belief systems of that time?
- The State of Arabia
- What kinds of faiths were present in Makkah before the prophethood of Hz. Muhammad (pbuh)?
- What was the religious, ethical and social situation of the humanity and world like before Hz. Muhammad (pbuh) was given the duty of prophethood?
- Would you briefly mention the pillars of faith?
- Does the statement of the women who cut their hands saying, "Allah preserve us" in verse 31 of the chapter of Yusuf not show that they believed in the religion of oneness?
- Can a Muslim be exempted from the responsibility of worship by loving Ali (may God be pleased with him) and the Family of the Prophet (PBUH)?
- What is trespassing into others rights?
- Migration to Abyssinia