İnsanın topraktan yaratılış safhasını açıklar mısınız?

Değerli kardeşimiz,

İlk insan Hz. Âdem'dir. Kur'an-ı Kerim onun topraktan yaratıldığını anlatır. (Âl-i- İmran, 3/59). Ayrıca başka ayetlerde "tîn, hame-i mesnun, salsal..." gibi farklı merhaleler nazara verilir. (İlgili ayetler için bk. Hicr, 15/26-28; Sad, 38/71; Rahman, 55/14) Bunların hepsi toprağın değişik durumlarını ifade eder. (Zerkeşi, el-Burhan, II, 54-55) Yani, Hz. Âdem topraktan yaratılmıştır ve bu toprağın çamur, kokuşmuş bir balçık, sonra da kiremit misali kuru hale getirilmesi gibi değişik merhalelerden geçirilerek şekillendirilmiştir.

Bir başka ayette ise insanın çamurdan bir hülasadan yaratıldığı söylenir. (Mü'minun, 23/12) Rivayete göre, Cenab-ı Hak meleklere yeryüzündeki değişik özellikteki topraklardan getirmesini ister. Melekler beyaz, siyah, kırmızı gibi değişik özellikteki topraklardan getirir. Cenab-ı Hak, kudret eliyle bunları yoğurur, Hz. Âdem'in heykelini yapar ve ardından Ona ruh üfler. Böylece ilk insan yaratılmış olur. (Tirmizî, Tefsîr 2/1; Sünne, 16; İbn Hanbel, IV, 400)

İlk insanın yaratılışı topraktan olduğu gibi, onun nesli de topraktan yaratılmıştır:

وَمِنْ اٰيَاتِه۪ٓ اَنْ خَلَقَكُمْ مِنْ تُرَابٍ “O'nun (Allah'ın) delillerinden biri de sizi topraktan yaratmasıdır.” (Ra’d, 13/20)

Bazı müfessirler “sizi” kısmını “yani babanız Âdemi” şeklinde açıklamışlarsa da aslında böyle bir tevile ihtiyaç yoktur. Çünkü her insanı meydana getiren maddeler topraktan gelmektedir. (bk. Râzî, Mefatihu'l-gayb, XXV, 108- 109) Yani Hz. Âdem doğrudan topraktan yaratılmışken, Onun nesli de bilvasıta topraktan yaratılmaktadır.

İnsan, tabir yerindeyse “toprağın çocuğudur.” Yediği ekmeğin hammaddesi topraktan geldiği gibi, hayvanî gıdalar da toprağa bağlıdır. Toprak, gün gelir verdiğini geri alır, ölen insanın bedeni topraktan bir parça olur. Şeyhülislam İbn Kemal, bunu şöyle ifade eder:

“Kısmetindir gezdiren yer yer seni,
Arşa çıksan âkıbet yer, yer seni. 
Ânın içün, ânın adı yer oldu, 
Önce besler, sonra kendi yer seni.”

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet