İnsanın daha iyisini istemesi açgözlülük mü?

Şu anda İstanbul'da kötü olmayan bir üniversitede işletme okuyorum. Anne babam da işletme okumuşlar ve özel sektörde çalışmışlar. Geçimimiz madden bazen ferah bazen daha sıkı. Ben onların aksine İstanbul'a geldim ama burası memleketime göre beni çalışırken psikolojik olarak çok daha fazla etkileyecek. Ayrıca soyumun personeller soyu olmasını da istemiyorum. Daha çok katma değer üreten, statüen daha yüksek bir iş yapmak için tıp okumak istiyorum. Bu isteğim açgözlülük, şükürsüzlük müdür? Soyumu yükseltmeye çalışmam, Rabbimizin rızası dışı bir iş mi olur? Kolay gelsin.

Değerli kardeşimiz,

Anlaşılan okuduğunuz üniversite ve ailenizin sosyo-ekonomik durumundan pek memnun değilsiniz. Daha büyük hedefler ve amaçlar doğrultusunda ilerlemek istiyorsunuz.

İlerlemek, mevcutla yetinmemek İslam’ın teşvik ettiği, aksi durum yani “Mevcuda iktifa etmek dûnhimmetliktir”, (temebelliktir, gayret göstermemektir).

Bu nedenle düşündüğünüz hırs değil, ilerleme arzusudur. Daha iyisini istemek açgözlülük değil; niyetin hayırlı, emeğin helal ve gayen Allah’ın rızasına uygunsa bu meşru bir çabadır.

1. Tevekkül Temel Prensibiniz Olsun:

İslamiyet’in bu konuda müminlere verdiği ölçü tevekkül kavramında saklıdır. Bu da daha iyisi ve daha güzeli için elinden geleni yapmak, sonuçta vardığı nokta veya elinde kalana karşı rıza göstermektir. Siz de yetenek ve imkanlarınız çerçevesinde en ileri bir hedef için çalışabilirsiniz, yeter ki sonuca rıza gösterin.

Bu çerçevede dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan birisi hedef belirlerken gerçekçi olmaktır. Mesela tıp okumak, çok zengin olmak vb gibi hedeflerin ne kadar gerçekçi olduğu konusunda emin olmaktır. Eğer bundan emin iseniz ve sizi daha çok huzurlu edecekse devam edebilirsiniz.

2. Açgözlülük, doyumsuzluk ve başkalarının hakkına göz dikme halidir

İlerleme ve gelişmeyi isterken öncelikli niyeti Allah’ın verdiği nimeti, yetenek, kabiliyet, beceri nimetleri O’nun rızası dairesinde en üst seviyeye çıkarmak olmalıdır. Ama bunun yanında aile ve soyun daha büyük nimetlere sahip olması için gayret göstermek de İslam’a aykırı değil.  İnsanlara faydalı olayım.” “Kendimi geliştireyim.” “Ailem ve toplum için bir fark oluşturayım” gibi düşünceler İslam’ın ruhuna uygundur.

Bu durum aç gözlük de değildir. Çünkü açgözlülük, doyumsuzluktur ve başkalarının hakkına göz dikme halidir. Kaldı ki siz ilim yolunda ilerlemek istiyorsunuz. Elbette, bilgi ve hayır yolunda daha fazlasını istemek, övülen bir hırstır. Nitekim, bir ayette (Tevbe 9/128), Hz. Peygamber (asm) Efendimizin ümmetine olan sevgisi ve düşkünlüğü hırslı anlamına gelen haris kelimesiyle ifade edilmiştir. Ayrıca iki ayette (Yusuf 12/103; Nahl 16/37), yine Resul-i Ekrem’in insanların iman edip hidayete ermeleri hususundaki şiddetli arzusu da hırs kökünden gelen kelimeyle söylenmiştir.

3. Şükür Sadece Mevcuda Teşekkür Etmek Değil

Şükür sadece “sahip olduğuna razı olmak” değildir; aynı zamanda “nimetleri değerlendirip daha iyisini üretmektir.” Senin “katma değer üretmek” isteğin bu yönüyle çok güzel bir niyet ve İslamiyet’in şükür anlayışı ile uyumludur.

Şükürsüzlük ise, eldeki nimetlere karşı bir nankörlük durumudur. Eğer kişi, mevcut durumunu değerlendirip daha iyisini istemekle birlikte, mevcut nimetlere de şükrediyorsa, bu durum açgözlülük olarak nitelendirilemez.

Özetle, daha iyisini istemek açgözlülük değildir; niyetiniz hayırlı ve emeğiniz helal olduğu sürece bu, doğal bir gayret ve motivasyondur.

İnsan hem kendisi hem toplumu için faydalı olacak bir meslek seçmek ister; bu, psikolojik olarak tatmin ve sosyal statü açısından da sağlıklıdır.

Önemli olan niyetinizin Allah’a karşı sorumluluk bilinciyle, başkalarına zarar vermeden olmasıdır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet