İbn Revâha, Kur'an yerine şiir mi okumuş?

- İbn Revâha hanımıyla beraber yataktayken bir ara hücrenin bir tarafında bulunan cariyesine gitti ve onunla cinsî ilişkide bulundu. Karısı ansızın uyandı. Onu yatakta göremeyince kalktı. Baktı ki o cariye ile cinsî ilişki halindedir. Bir bıçak aldı, sonra çıktı. İbn Revâha işini bitirmişti. Onun yanında bıçak olduğu halde kadınla karşılaşınca “Ne oldu?” diye sordu. O da “Ne olacak; eğer seni gördüğüm şekilde yakalasaydım bu bıçakla omuzlarının arasından vururdum!” dedi. Abdullah b. Revâha “Sen beni nerede gördün?” dedi. O da “Seni cariyenin üzerinde gördüm” dedi. Abdullah b. Revâha “Yanılıyorsun. Hz. Peygamber (s.a.v) bizi cünüpken Kur'an okumaktan menetti. İstersen ben Kur'an okuyayım” dedi. Kansı da “Oku bakalım” dedi. Bunun üzerine Abdullah “Allah'ın Rasûlü (s.a.v) bize fecr gibi parlak bir kitap getirdi ve biz kör bir toplumken bize hidayet verdi. Bizim kalblerimiz kesinlikle onun söylediğinin doğru olduğuna inanıyor. Müşrikler yataklarında derin uykuya dalarken o, yanını yatağından uzak tutuyordu” anlamında bir şiir okudu. Kadın “Ben Allah'ın kitabına inanırım, benim gözüm yanılmıştır” dedi. Sonra Abdullah b. Revâha Hz. Peygamber'e giderek ona hadiseyi söyleyince Peygamber, azı dişleri görünecek şekilde güldü."
- Bu rivayet ciddi şekilde kafamı karıştırdı. Bu olay sahih midir?
- Sahihse bir sahabenin gece eşinin yanından kalkıp aynı odadaki cariyeyle münasebette bulunması bir sahabeye yakışır mı?
- Cariye helal olabilir ama aynı odadalar ve o ara eşiyle uyuyor olması çok garip. Hanımı bu tepkiyi verdiğine göre cariyeyle bir münasebeti evvelden yoktu o gece böyle bir arzusu doğdu gibi oluyor.
- Eşine Kuran okuyorum diye şiir okuması ve yalan söylemesi ne derece doğru, doğruluğu geçtim ashaptan biri nasıl yapar?
- Hz Peygamber sav böyle bir duruma neden dişleri görünecek kadar güldü?
- Bir beis görmediği durumlarda gülerlerdi nitekim?

Değerli kardeşimiz,

Bu kıssayı -sorudaki şekliyle- Darekutni zikretmiştir. (bk. Sünenu’d-Darekutni,1/216/ h.no:432)

- İbn Hacer de -Buhari’deki İbn Ravaha’nin (soruda tercümesi verilen) bir şiirinden dolayı- bu kıssayı özet olarak vermiş, ancak sahih olup olmadığı konusunda bir değerlendirmede bulunmamıştır. (bk. İbn Hacer, Fethu’l-bari, 3/41-42)

- İbn Abdulber de bu kıssaya yer vermiş ve bunu “sahih yollardan (min vücuhin sihahin) rivayet ettiğini” bildirmiştir. (bk. el-İstiab, 3/900-901)

Ancak Zahid el-Kevseri’ye göre, burada bir tashif / değiştirme olmuştur. Çünkü, hiçbir rivayet yolu sahih değildir ve hiçbir mutemet hadis kaynaklarında yer almadığı gibi, müttasıl senetle gelen hiçbir rivayeti de yoktur.

Öyle anlaşılıyor ki, Kitabın asıl nüshasında “min vücuhin GAYRİ sahihin”(sahih olmayan yollardan...) iken, sonraki nüshalarında “GAYRİ” kelimesi düşmüş ve artık hep öyle devam etmiştir.

Her şeyden önce sahabenin büyüklerinden olan ve Hz. Peygamber (asm) ile birlikte gazvelere katılan ve sonunda şehit olan böyle büyük bir sahabinin kendi şiirini okuyup onu Allah’ın söz olarak ima etmesi düşünülemez. (Zahid el-Kevseri, Tekmiletu’n-Nuniye, s.143).

- Kaldı ki, Arap olan ve bir sahabiye olan hanımının bir şiir ile Kur’an’ın ayetlerini birbirinden fark etmemesi de akıldan uzak bir ihtimaldir.

- Tacuddin es-Sübki de bu kıssanın yer aldığı rivayetin zayıf olduğu kanaatini bildirmiştir. Ona göre, Darekutni’nin bu konuda yaptığı iki rivayetinden biri mürsel olduğu için zayıftır. Diğeri ise, senedinde Zem’a ve Seleme b. Vehram adındaki zayıf raviler bulunduğu için zayıftır. (bk. Sübki, Tabakatu’ş-şafiiye, 1/264-266)

- Biz de İmam Sübki ve Zahid el-Kevserinin kanaatini paylaşıyor ve kuvvetli ihtimalle sahih olmayan bu rivayetle ilgili noktaları açıklamaya lüzum görmüyoruz.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet