Hz. Süleyman hüdhüdü neden sormuş?

- Allah'ın Neml Suresi'nde kuşun (hüdhüd) adını zikretmesinin bir hikmeti var mı?
- Allah ﷻ, hangi tür olduğunu belirtmeden "kuş" diyebilirdi?

Değerli kardeşimiz,

Neden Hüdhüd İsmi?

Öncelikle ifade edelim ki, bu konu kuşların teftiş edilmesi zamanında olmuştur:

"(Süleyman) kuşları teftiş edip dedi ki: Hüdhüd'ü niçin göremiyorum? Yoksa gelmeyenlerden mi oldu? Onu mutlaka çetin bir cezaya uğratacağım yahut onu mutlaka kestireceğim. Yahut bana, açık bir burhan (mazeret) getirir." (Neml, 27/21-22)

"Hüdhüd", çavuş kuşu denilen ve kendisine özgü nağmelerle öten bir kuş türünün adıdır. Ayette zikredilen hüdhüdün ise Hz. Süleyman'ın emrine verilmiş özel bir yaratık olduğu anlaşılmaktadır.

Tefsirler, Hz. Süleyman'ın hüdhüdü bilhassa çöllerde su bulmada istihdam ettiğini belirtiyorlar.

Nasıl ki insanların bulunduğu bir yerde insan demek hikmete uygun değilse ve onun adının da söylenmesi gerektiği gibi, kuşların bulunduğu bir yerde kuş nerede diye sormak da hikmete uygun olmaz. Bu nedenle hangi kuşun olduğu bilinmesi için o kuşun adını da söylemek gerekir.

Demek ki, su bulmakla görevli olan hüdhüd kuşunun nerede olduğunu öğrenmek ve neden orada olmadığını sorgulamak için onu ismiyle sormak gerekir.

Hz. Süleyman’ın Hüdhüdü Sorması

Âlimler, Hz. Süleyman'ın Hüdhüdü neden araştırdığı hususunda şu değişik izahları yapmışlardır:

- Vehb b. Münebblh'e göre, hüdhüd nöbetini ihlal ettiği için, Süleyman (a.s) onu araştırmıştır.

- Süleyman (a.s) onu, su ölçekleri ve bulma aletleri onda olduğu için, aramıştır. Çünkü hüdhüd, yakında olan su ile uzakta olanı bilebiliyordu. Süleyman (a.s) buna ihtiyaç duyduğundan dolayı, onu sordu ve araştırdı.

- Hüdhüd, Güneş'e karşı, Süleyman (a.s)'a gölge yapardı. Ortalıktan kaybolunca, Süleyman (a.s) onu araştırdı. (Razi, Mefatih, ilgili ayetin tefsiri)

Kuran-ı Kerim Hz. Süleyman (as)'dan bahsederken diğer vasıfları yanında kendisine kuş dilinin öğretildiğini, cinler, insanlar ve kuşlara hükmettiğini ve onlardan müteşekkil orduları bulunduğunu bildirmektedir.

Ayetlerde bu konuda verilen bilgileri şöyle özetlemek mümkündür:

Bir sefer esnasında ordularıyla birlikte karınca vadisine gelen Hz. Süleyman (as) kuşları gözden geçirir ve hüdhüdün orada olmadığını anlar. Sebebini sorarak eğer mazereti varsa bunu ispat etmesini, yoksa canını yakacağını veya kafasını koparacağını belirtir. Çok geçmeden hüdhüd gelip Hz. Süleyman'a onun bilmediği Sebe ülkesinden haber getirdiğini, bu ülkeyi bir kadının yönettiğini söyler ve onların dinî inançları hakkında bilgi verir. Bunun üzerine Hz. Süleyman (as) hüdhüde bir mektup vererek Sebe'ye götürmesini ve oradaki yöneticilerin nasıl bir karar alacaklarını öğrenmesini ister. Mektubu okuyan Sebe melikesi, ileri gelen adamlarıyla istişare ettikten sonra Hz. Süleyman (as)'a bazı hediyeler göndermeye karar verir... (Neml, 27/16-35)

İlave bilgi için tıklayınız:

- Hüdhüd-ü Süleymani hakkında bilgi verir misiniz?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet