Hz. Ömer, eşine, sen evin köşesinde bir oyuncak gibisin, demiş midir?

- Hz. Ömer’in kendisine karşı gelen eşinin yüzüne savurduğu ve “Sen evin köşesinde bir oyuncak gibisin. İhtiyacımız olduğu zaman seninle oynarız, ihtiyacımız olmadı mı orada durursun.” (İhya, 2/1, s. 118 – 119) dediği doğru mudur?
- Doğruysa nasıl anlamalıyız?
- Bu durum kadını alçatmak olmaz mı?

Değerli kardeşimiz,

- İmam Gazali “dünyanın bir oyun ve eğlence” olduğuna dair delil getirmek için, yalnız “Sen evin köşesinde bir oyuncak gibisin.” manasına gelen ifadeye yer vermiştir. Soruda yer alan ardındaki cümle yoktur. (bk. İhya, Beyrut, ts. , 2/287)

- Ancak Gazali, Hz. Ömer’in sözünü aktardıktan sonra şu tespiti de yapmıştır: “Zaten -çocuğun tohumunu ekilmesi dışında- kadınlarla yapılan bütün oyunlar/eylemler birer eğlencedir.” (İhya, a.y)

- Fakat, bu sözün şöyle bir hikâyesi de vardır:

Hz. Ömer, Iyad b. Ganem adında bir şahsı Şam’a vali tayin etmişti. Bir nedenden dolayı bir ara ona darılmıştı. Bu adam Hz. Ömer’in hanımının akrabası idi. Bir gün ona: “Sorar mısın, Emiru’l-Müminin bana niçin kızmıştır?” demiş. Hanımı da Hz. Ömer’e aynı soruyu sormuştu. Bunun üzerine Hz. Ömer sinirlenmiş ve şöyle demiştir:

“Ey Allah’ın düşmanı! Sen niye bu tür işlerle uğraşıyorsun... Ne zamandan beridir benimle Müslümanlar arasına girmeye başladın!.. Sen sadece kendisiyle oynanan sonra da yerine bırakılan bir oyuncaksın.” (bk. İbn Şubbe, Tarihu’l-Medine, 3/817)

- Bu konuda bu rivayetin sahih olup olmadığına dair bir bilgiye rastlayamadık. Fakat senette yer alan kimselerin sağlam olduğunu gördük. Yalnız Musa b. İsmail adındaki ravinin durumunu öğrenemedik. Bununla beraber, bu rivayetin sağlam hadis kaynaklarında yer almaması, -sağlamlık bakımından- düşündürücüdür.

- Bununla beraber, şayet söylemişse, Hz. Ömer’in söylediği bu söz, kadını tahkir için değil, bir hakikati ifade etmek içindir.

Burada verilen önemli bir ders şudur ki:

- Devlet işlerinde yetkili olan kimselerin işine kadınların müdahil olmaları durumunda sağlam iş yapılmaz. Çünkü erkeler ister istemez duygusal olarak kadınların etkisinde kalabilir ve doğru olmayan bazı işleri yapabilirler.

- Kadın erkeğin işine müdahale ettiği zaman iki başlı bir yönetim oluşur. Saltanat tarihi içinde kadınların rol oynadığı dönemlerde hukuk dışı işlerin cereyan ettiği gerçeğini tarih bize göstermektedir. Hz. Ömer’in titizliği bu yönden ileri gelir.

“Kadının evde bir oyuncak” olarak nitelenmesi, erkeğin de bir oyuncak olmadığı anlamına gelmez. Bu ifadenin algılanması, zamanla çirkin bir hâl almış olabilir. Ancak şu bir gerçektir ki, erkek kadın için, kadın da erkek için bir eğlence unsurudur. Ailenin huzuru ve barışı da bu çocuğumsu temayüllerden kaynaklanır.

“Bir ulü-l emr, makamında olursa ciddiyeti, vakardır; mahviyeti, zillettir. Hanesinde bulunsa mahviyeti tevazu', ciddiyeti kibirdir.” (bk. Nursi, Sözler, s. 724)

şeklindeki nurlu düstur penceresinden konuya bakılabilir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet