Hz. Dıhyet-ül Kelbi Cebrail mi?

a) Hz. Dıhye'nin Cebrail taklidi yaptığı iddialarına ne denilebilir? Hz. Peygamberi kandırdığı konusunda ne söylenebilir?
b) Hz. Peygambere başka yabancılar olarak da Cebrail görülmüş mü? Kaynaklarla detaylı açıklarsanız çok sevinirim.

Değerli kardeşimiz,

Vahyi getiren Dihye değil, Hz. Cebrail’dir. Cebrail Aleyhisselamın insan suretinde sahabelere görünmesi, Peygamber Efendimiz (asm)'in bir mucizesi olarak gerçekleşmiştir.

1) Hz. Dıhye el-Kelbî gerçekten Cebrâil midir?

Hayır. Hz. Dıhye (ra) bir insandır, sahabidir. Cebrâil (as) ise melektir.

Bazı hadislerde hz. Cebrâil’in zaman zaman Hz. Dıhye’nin suretine bürünerek geldiği bildirilmiştir. Bu “Dıhye’nin Cebrâil olduğu” anlamına gelmez, sadece Cebrâil'in Dıhye’nin görünümünü seçerek görünmesidir.

Bu tıpkı, meleğin insan suretinde görünmesi gibi doğal bir durumdur. Nitekim

2) Hz. Peygamber’i kandırdığı iddiasına ne denebilir?

Bu iddia tamamen uydurmadır ve imkansızdır. Çünkü vahyi gönderen Allah’tır. Cebrail ise vahiy elçisidir. Şu halde ister insan suretinde ister başka şekilde olsun vahiy meleğini Peygamberimiz derhal bilir. Bu, Allah’ın peygamberlere verdiği bir garantidir. Peygamberin vahiy ayırt edememesi mümkün değildir.

Ayrıca, Hz. Cebrâil’in bir insanın görüntüsünü alması dönüşümdür, taklit değil. Varlığın bedeni değil görüntüsü alınır. Bu, meleklerin yaratılışında olan bir özelliktir.

Nitekim, Peygamberimiz (asm) Cebrâil’i sadece Dıhye suretinde değil, birçok farklı şekilde görmüştür.

Dolayısıyla Hz. Dıhye’nin “Cebrâil taklidi yapması” diye bir şey yoktur. Aksine Cebrail, Hz. Dıhye’nin benzer sureti ile görünür.

3) Sahih Kaynaklarda Cebrâil'in Dıhye Suretinde Gelmesi

“Cebrail çoğu zaman Dıhye el-Kelbî suretinde gelirdi.” (Buhârî, Menâkıbü’l-Ensâr, 42)

“Cebrâil bazen Dıhye el-Kelbî suretinde gelirdi.” (Müslim, Fezâil, 87)

“Cebrâil, Dıhye suretinde geldi.” (Tirmizî, Tefsir, Ahzab 37)

Bu rivayetler mütevatir mânevî seviyeye yakın, yani yaygın ve sağlam rivayetlerdir.

Sonuç: Hz. Cebrâil Dıhye’nin görüntüsünü almıştır; Dıhye Cebrâil’i taklit etmemiştir.

4) Peygamberimize Cebrâil başka görüntülerde de göründü mü?

Evet. Hem de çok sayıda örnek vardır.

a) Asıl melek suretinde: “Cebrâil’i ufku kaplayan asıl suretinde gördüm.” (Buhârî, Bed’ü’l-Halk, 6)

b) Hiç tanınmayan yabancı bir adam şeklinde: “Bembeyaz elbiseli, simsiyah saçlı bir adam geldi; hiç kimse onu tanımıyordu.” (Müslim, İman, 1)

Bu kişi Cebrâil’di. Burada Dıhye’ye benzemiyordu.

c) Yaşlı bir insan şeklinde: Bazı rivayetlerde Cebrâil yaşlı adam suretinde görülmüştür. (İbn Kesîr, Tefsir, Nahl 102)

d) Yolcu kıyafetinde bir adam şeklinde. (Buhârî, Tefsir, 53/1)

Dolayısıyla Cebrâil sadece Dıhye görünümünde gelmemiştir.

5) Neden özellikle Hz. Dıhye’nin suretini seçti?

Dıhye çok güzel yüzlü bir sahabiydi. Cebrail genelde güzel yüzlü insanların suretine bürünürdü.

Dıhye’nin Medine'de huzur veren bir görünüşü vardı. Melek tebliğ için en latif, en yumuşak görünümü seçerdi.

Cebrâil’in Dıhye şeklinde gelmesi: Peygamberimize görünmesi kolay olsun, Sahabiler ürkmesin, vakayı gözlemleyenler “yabancı bir adam geldi” sanıp rahatsız olmasın diye.

Özetle:

- Hz. Dıhye, Cebrâil değildir.

- Cebrâil zaman zaman Dıhye’nin görüntüsünü almıştır.

- Hz. Peygamber’i kandırma gibi bir şey aklen ve naklen imkânsızdır.

- Cebrâil başka birçok insan suretinde, hatta melek suretinde de görünmüştür.

- Bu olay, meleklerin insan suretine girme kabiliyetinden başka bir şey değildir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet