Hayvancılıkta süt bankacılığı, belli bir kar almak caiz midir?

- Şöyle bir sistem var. 6000 TL ye bir inek alıyoruz. Bunun karşılığında her ay süt parası alıyoruz. Her inekten 100 lt süt parası alıyoruz, litre değişmiyor ancak sütün litre fiyatı değişebiliyor.
- Bu sistemi uygulayan kişinin karı aldığımız ineklerin yavrusu, sütün bir kısmı ona kalıyor ve her inekten teşvik parası alıyor. İneklerin bakımı, beslenmesi hepsi kiraladığımız kişiye ait.
- İneğin ölme durumu çok zayıf, ölse bile %80 ilk zararını devlet karşılıyor. Her ay aldığımız süt litresi sabit ancak sütün litre fiyatı değişebiliyor.
- Bu sistem caiz midir?
Sitemin detayı:
KATILIMCI SÖZLEŞMESİ
Madde 5. İş Tanımı
5. 1. Sözleşme konusu iş; firma ve katılımcıların beraberce süt üretimi yapmak, katılımcılara canlı gebe düve alımı yapılarak firmanın tesis ettiği çiftlikte bu hayvanlardan süt üretmek ve üretilen sütten katılımcılara kar dağıtmak işidir.
5. 2. Bu sözleşmenin içeriği:
1- Katılımcılar gebe düve bedeli olan 5.000.00-TL/Ad firmaya vererek düve alımı yaptırmak suretiyle işletmeye katılım yapacaklardır. Firma tarafından sertifikalı bütün testlerden geçmiş saf hoştayn cinsi inek alımı yapılacak ve bu düveler 25 gün işletme dışında bulunan bir işletmede(Bulaşıcı hastalık riskine karşı) tutulup ikinci bir testten geçirilecek ve ondan sonra ari olanlar işletmeye alınacaktır.
2- İşletmeye getirilecek düvelerin gebelik ortalaması 2 ay olup, doğum yapana kadar süt vermeyecekleri için ilk 7 ay herhangi ödeme yapılmayacak olup, sonraki 32 ay boyunca katılımcılar her türlü risk veya olumsuz gelişmelerden etkilenmeyecek olup ayda hayvan başına net olarak -180- Lt. süt bedeli alacaklardır, süt birim fiyatı, firmanın satmış olduğu süt birim fiyatıdır (KDV dahil).
7- Hayvanların sigortası düve bedeli üzerinde firma tarafından yaptırılacaktır.
8- Sözleşme tarihinden itibaren ilk 12 aylık süreçte sözleşme iptali yapılmayacak olup, bu süreçten sonra ayrılmak isteyen katılımcıların katılım bedelini enflasyon farkı ile birlikte kendisine ödeyecektir.
9- Doğacak yavrular işletmenin olacaktır. Her türlü destek ve teşvikler işletme tarafından alınacak ve işletmeye kalacaktır.
10- Katılımcılara TEMİNAT olarak sözleşme eki olan ve 41 aylık teminat senedi firma tarafından katılımcıya verilecektir.

Değerli kardeşimiz,

Yukarıda anlatılan sözleşmenin İslam'a uymayan tarafı, işletmeciye para vererek mala ve üretime ortak olan kişilere belli bir kârın garanti edilmesidir.

Doğru olan, üretimi, aralarında yapacakları anlaşma ve rızaya göre paylaşmaktır, payın eşit olması şart değildir, ama üretim olmazsa işletmecinin yine de belli bir miktar süt bedeli vermesi caiz değildir.

Özetle, şirket yönetiminin ortaklar için belli bir miktar sütü garanti etmeleri caiz değildir.

Konuyla ilgili bize gelen diğer sorular ve cevapları:

Soru 1:
Hayvanlarımı bir süt çiftliğine kiraya verebilir miyim?

Cevap:
Hayvanları kiraya vermek caizdir.

Soru 2:
Hayvanın her türlü bakım ve giderini çiftlik sahibi üstlenebilir mi?

Cevap
Hayvanların, kiralama maksadını elde edebilmek için gerekli olan bakım ve giderleri kiracıya aittir.

Soru 3:
Hayvanın yavrusu, hastalanıp kesildiğinde eti, süt üretimine devlet tarafından ödenen devlet teşviği, hayvanın gübresinin satılmasından elde edilecek kar vb. hayvanın faydalarının tamamı anlaşma gereğince çiftlik sahibine kalabilir mi? 

Cevap:
Bunların çiftlik sahibi (kiracıya) kalabilmesi için kira sözleşmesinde zikredilmesi gerekir.

Soru 4:
Kira sözleşmesine aylık şu kadar örneğin hayvan başına aylık 100 litre süt veya bedeli ödemesi yazılabilir mi? Yoksa aylık hayvan kirası şu kadar, örneğin aylık 500 TL. yazılması mı gerekir?

Cevap:
Kira bedeli para da süt de olabilir. Yeter ki meşru ve belli olsun.

Soru 5:
Hayvan, bakıcı çiftlik tarafından sigortalanabilir mi?

Cevap
Sigorta hayvanın verimi değil, vücudu (varlığı) ile ilgilidir, bu varlığın devamını sağlamak hayvanın sahibinin vazifesidir, bu sebeple sigorta masrafı hayvanın sahibine ait olur.

Soru 6:
Sözleşmede hayvanların küpe numaralarının belirtilmesi zorunlu mu? Yoksa bu çiftlikten herhangi şu kadar hayvan örneğin 5 hayvan size aittir denmesi yeterli midir? 

Cevap:
Kiraya verilen hayvanların belirli olması gerekir.

Soru 7:
Hayvanlardan birinin ölmesi durumunda kira sözleşmesi yenilenmeli midir? Yoksa çiftlik sahibi hayvana yaptırdığı sigorta karşılığı aldığı para ile yeni bir hayvan alıp ölenin yerine koyabilir mi? Ayrıca yeni aldığı hayvanın küpe numarasını belirtmesi veya sözleşmeye yazması gerekir mi? Yoksa ölen hayvanınızın yerine size yeni bir tane aldım demesi yeterli midir?

Cevap
Hayvanlardan biri veya daha fazlasının ölmesi, süt vermeyecek şekilde hastalanması, sütten kesilmesi gibi durumlarda, o hayvanlarla ilgili kira sözleşmesi sona erer. Diğer hayvanların kira sözleşmesi devam eder. Süt veren yeni bir hayvanı almak ve yeniden akit yaparak kiraya vermek hayvan sahibinin işidir. Kiracıya vekalet vererek de bunları yapabilir.

Soru 8:
Sözleşme süresi bitiminde hayvanlar güncel fiyatı üzerinden çiftliğe satılarak bedeli alınabilir mi?

Cevap:
Evet, sözleşme bitsin bitmesin, istenildiği zaman hayvan, kiracıya satılabilir. Satım akdi gerçekleşince kira akdi de sona ermiş olur.

Not:

Bu tür ticari faaliyetlerde bulunan işletmelerin, Fetva Kurulları olmalı ve onların vereceği beyana göre faaliyet yürütmeleri gerekir.

Bu nedenle, ilgili işletmelerle iş yapacak kimseler, bu tür işletmelerin fetva kurullarının olup olmadığına veya yaptıkları işlerin İslama uygun bulunup bulunmadığına bakarak karar vermelidirler.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet