Günahların sevaba dönmesi ne demektir?

- Furkan suresinde günahların sevaplara tebdil edileceği bildiriliyor.
- Peki bunun olabilmesi ne gibi kriterlere bağlıdır?

Değerli kardeşimiz,

“Ancak, tövbe edip iman edenler, güzel ve makbul işler işleyenler bundan müstesnadır. Allah onların kötülüklerini iyiliklere çevirir. Çünkü Allah gafurdur, rahîmdir / çok affedicidir, pek merhametlidir.” (Furkan, 25/70)

mealindeki ayette yer alan “Allah onların kötülüklerini iyiliklere çevirir.” ifadesi, farklı şekilde yorumlanmıştı:

a) Daha önceki ayetlerde, şirk koşan, zina eden, haksız yere adam öldürenlerin cehenneme gidecekleri anlatılınca, bazı müşrikler, “Biz bunların hepsini işlemişiz, o zaman İslam dinin bize ne faydası olur?” demeye başladılar.

Bunun üzerine söz konusu ayet indirildi ve “Allah onların kötülüklerini iyiliklere çevirir.” ifadesiyle, bu dünya hayatında;

- Onların şirklerini imana,
- Müminleri öldürme işlerini kâfirleri öldürmeye,
- Zinayı ihsana / dini nikah akdiyle iffetli olmaya dönüştürür. (bk. Taberi, Razi, Kurtubi, ilgili ayetin tefsiri)

Yani;
- Allah, onların şirkle kirlenmiş düşüncelerini imanla cilalayacak,
- Müminleri katletmekle kazandıkları ilahi gazabı, kâfirlere karşı yapacakları cihatla ilahi rızaya mazhar kılacak,
- Fuhuş yaparak kirlettikleri vicdanlarını iffetle arındıracaktır.

Özetle, küfür ve şirk hayatında Allah’ın gazabını, azabını celbeden çirkin amelleri, iman ve İslam hayatlarında onun rızasını kazandıran güzel ve iyi amellere yer verecektir.

b) Diğer bir yoruma göre, şirk, küfür esnasında yapılan bütün günahlar imanla silinir.

Nitekim hadiste şöyle buyurulur:

“İslam, kendisinden önceki -günahları- tamamen ortadan kaldırır.” (Müslim, İman 192)

Buna göre, iman eden bir kimsenin daha önce taşıdığı küfür, işlediği zina, katil gibi suçların hepsi hiç işlenmemiş gibi silinip ortadan kaldırılır. Bu ayetteki hüküm de buna işaret etmektedir. (bk. İbn Aşur, ilgili ayetin tefsiri)

c)  Kötülüklerin iyiliklere dönüşmesinin kıyamet gününde olacağını söyleyenler de vardır.

Ancak Taberi’nin isabetle belirttiği gibi, bu yorum kabul edilemez. Çünkü bu takdirde, dünyada işlenen şirkin suçunun kıyamet günü bizzat imana dönüşmesi gerekir ki, hiçbir akıllının kabul edeceği şey değildir. (Taberi, a.g.y.)

Hakikaten şirkin bizzat imana, zinanın iffete dönüşmesi, bir nevi “inkılab-ı hakaik”tır, bu ise insanlık camiasında kolektif aklın muhal gördüğü bir vehimdir.

d) Şöyle önemli bir yorum daha var:

Mealini verdiğimiz Müslim hadisine geçtiği üzere, Allah, şirk / küfürden tövbe eden kimsenin önceki suçlarını yok sayar. İman edip tövbe ettiği için de kendisine sevap yazar.

e) Konuyla ilgili Bediüzzaman Hazretlerinin yorumu da şöyledir:

“Elhasıl: Nefs-i emmare tahrib ve şer cihetinde nihayetsiz cinayet işleyebilir, fakat icad ve hayırda iktidarı pek azdır ve cüz'îdir.”

“Evet, bir haneyi bir günde harab eder, yüz günde yapamaz. Lâkin eğer enaniyeti bıraksa, hayrı ve vücudu tevfik-i İlahiyeden istese, şer ve tahribden ve nefse itimaddan vazgeçse, istiğfar ederek tam abd olsa; o vakit يُبَدِّلُ اللّٰهُ سَيِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ sırrına mazhar olur. Ondaki nihayetsiz kabiliyet-i şer, nihayetsiz kabiliyet-i hayra inkılab eder. Ahsen-i takvim kıymetini alır, a'lâ-yı illiyyîne çıkar.” (bk. Sözler, s. 320-321)

- Bu işin kriterleri ayette zikredilmiştir:

1. Küfürde ise, ondan tövbe edip iman edecek.

2. Mümin ise, günahlarından tövbe edip pişman olacak.

3. Tövbenin kabul edilme şartlarına riayet edecek.

4. Varsa insanların haklarını ödeyecek, helallik alacak.

5. Allah’ın hakkı olan namaz, oruç gibi -varsa- borçlarını da kaza edecektir.

6. Bütün samimiyetiyle hayatının bundan sonraki kısmını emir ve yasaklara riayet ederek geçirecektir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet