Cenaze kabre hangi taraftan indirilir?

- Cenazenin kabre indirilmesi hangi taraftan olmalı, bu konuda fıkhi hüküm nedir, hadis var mıdır?
- Bazı yerlerde kıble tarafından bazı yerlerde ayak ucu tarafından indirilir şeklinde bilgiler buldum. Doğrusu nedir, bu bilgiler neye göredir?

Değerli kardeşimiz,

Arapça’da cenaze ve cinaze hem “ölü” hem de “tabut” anlamında kullanılır.

İslam literatüründe ölmek üzere olan kişiye muhtazar, ölü için genel olarak yapılması gereken hazırlıklara teçhiz, yıkanmasına gasil, yıkandıktan sonra kefenlenmesine tekfin, tabuta konulup namazının kılınacağı yere ve daha sonra kabrine taşınmasına teşyî, kabre konulmasına da defin denilmiştir.

Cenazelerin kabre kıble tarafından indirildiğine dair rivayetler vardır. (bk. İbn Mace, Cenâiz, 38; Tirmizî, Cenâiz, 62)

Hanefiler bu rivayetleri esas almışlardır.

Ancak kabrin ayak ucundan indirildiği uygulamalar da söz konusudur. (bk. Ebu Davud, Cenaiz, 67)

Bazı âlimler de bunu esas almışlardır.

Aslında bu meseledeki ihtilaf fazilet cihetindendir. Cenazenin, kabrin şu veya bu cihetinden konmasının caiz olup olmaması cihetinden değildir. Cenaze kabrin herhangi bir tarafından alınarak kabre konulabilir, bunun bir günahı yoktur.

Netice olarak şunu söyleyebiliriz ki cenazeyi kabre kabrin ayak ucu tarafından koymak caiz olduğu gibi kıble cihetinden koymak da caizdir.

Hanefiler kıble tarafından kabre indirilmesiyle ilgili rivayetlere göre bunu daha faziletli görürken, diğer âlimler ayak ucu tarafından kabre indirilmesiyle ilgili rivayetlere göre bunu daha faziletli görmüşlerdir.

Ölü kabre indirildiği zaman;
بسم االله و باالله و علي ملة رسول االله
بسم االله و باالله و علي سنة رسول االله 
Allah’ın adı ile ve Rasûlüllah’ın dini üzere;
Allah’ın adı ve Rasûlüllah’ın sünneti üzerine;
diye dua edilir. (Tirmizi, Cenaiz 54)

Veya kısaca, “Bismillahi ve ala sünneti Rasûlillah” da denilebilir. (bk. Ebu Davud, Cenaiz, 69)

Hz. Peygamber (asm), kızı Ümmü Gülsüm’ü kabre indirilirken “Sizi yerden yarattık, oraya döndüreceğiz. Sizi tekrar oradan çıkaracağız.” (Taha 22/55) ayetlerini okumuştu. (eş-Şami, Sübülü’l-Hüda, 8/507)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet