Cehennem için, bir gün gelir ki içinde hiç kimse kalmaz, sözü doğru mu?

- Cehennem için bir gün gelir ki içinde hiç kimse kalmaz. Zehebi Mizan (7/189) İbni Hacer Tehzibut Tehzib (12/49)
- İbrâhîm Neha'î de ateş halkı için: “Gökler ve yer durdukça orada sürekli kalacaklardır, meğer Rabbin, çıkmalarını dilemiş olsun.” âyetinden daha ümid verici bir âyet yoktur." demiştir.
- Bazı alimler Cehennemi isterse Cenab-ı Hak bütün halkını çıkarır Cennette koyar demiştir.
- Bu ayet ve alimlerin doğrultusunda açıklama yapar mısınız?

Değerli kardeşimiz,

Aslında, cennet ve cehennemin sona erip ermeyeceği konusu daha çok şu iki ayetle ilgili olarak söz konusu edilmiştir:

“Rabbinin dilediği hariç, onlar gökler ve yer durdukça o ateşte ebedî kalacaklardır. Şüphesiz Rabbin dilediğini yapandır. Mutlu olanlar ise cennettedirler. Rabbinin dilediği hariç, gökler ve yer durdukça onlar orada kalacaklardır. Bu, onlara Rabbinin hiç kesilmeyen bir nimetidir." (Hud, 11/107-108)

Oysa, Beyhakî’nin rivayet ettiğine göre, Abdullah b. Abbas’ın bu konudaki görüşü çok açıktır. İbn Abbas, Hud Suresindeki 107 ve 108. ayetlerinde geçen “Rabbinin dilediği hariç.” istisnasını şöyle yorumlamıştır:

“Muhakkak ki Rabbin dilemiştir ki, kâfirler cehennemde ebedî olarak kalacaklar, müminler de cennette ebedî olarak kalacaklardır.” (Muhammed b. İsmail es-Sananî, İbtalu edilleti fenai’n-nar, 1/68).

Buna göre cehennemde ebedi kalmayacağı belirtilenler, mümin olarak vefat ettiği halde günahının ağır gelmesinden dolayı cehenneme girenlerdir.

- Bu konuda Hz. Ömer’den nakledilen bir hadis rivayeti mürsel-zayıf olarak değerlendirilmiştir. (bk. İbn Hacer, Fethu’l-Bari, 11/422)

- “Cehennem için bir gün gelir ki içinde hiç kimse kalmaz.” (Taberi, 15/484) manasındaki İbn Mesud’a isnat edilen haberin batıl olduğu/sağlam olmadığı bildirilmiştir. (El-Elbani, Refu’l-Estar, 1/75).

Beğavi de eğer bu gibi haberler sabit olursa, Ehl-i sünnete göre söz konusu cehennemden çıkacak olanlar tevhid ehli olan ve günahlarından ötürü cehenneme giren müminlerdir.  Kâfilrer ise orada ebedi, kalacaklardır.” (Beğavi, 2/403)

- Ehl-i sünnet itikadına göre, cennet ve cehennem yaratılmış olup şu anda mevcuttur.  Ve asla yok olmayacaktır. (bk Hafız el-Asbahanî et-Teymî, el-Hücce, 1/471; Muhammed b. Abdurrahman el-Hamîs, İtikadu ehli’s-Sünne, 1/160-161)

- Meallerini vereceğimiz ayetlerde cennet ve cehennemin ebedi olduğu ifade edilmiştir.

“İman edip makbul ve güzel işler yapanları müjdele; onlara içinden ırmaklar akan cennetler vardır… Onlar orada devamlı kalacaklardır.” (Bakara, 2/25; ayrıca bk. Bakara, 2/82).

“İman edip  makbul ve güzel işler yapanlara gelince… onlar cennetlik olup orada ebedi kalacaklardır." (A'raf, 7/42)

“Günah işleyip de günahın kendisini her taraftan kuşatıp kapladığı kimselere gelince onlar cehennemliktir. Hem de onlar orada devamlı / ebedî kalacaklardır.” (Bakara, 2/81)

“Bizim ayetlerimizi yalan sayan ve kibirlenerek onlardan yüz çevirenlere gelince, onlar cehennemliktir, hem de orada devamlı / ebedî kalacaklardır.” (A'raf, 7/36)

Birer misal verdiğimiz ayetlerde geçen ve “devamlı / ebedî” olarak tercüme ettiğimiz “halidûn” kelimesi, “HULD” kökünden gelmektedir.

- Bu kelimenin lügat anlamı, bakî kalmak, ebedî kalmak demektir. Cennette halid olmak demek, oradan hiç çıkmadan, ebedî olarak yaşamaktır. Huld diyarı, bakî / ebedî memleket anlamına gelir. Cennetin bir ismi "Daru’l-huld"dür. Halkının orada bakî kalacağını ifade etmektedir. (bk  Lisanu’l-Arab.  Tehzibu’l-luga, Kitabu’l-Ayn, “HLD” maddesi)

İlave bilgi için tıklayınız:

- Cennet ve cehennemin ebedi olmadığı ve bir süre sonra -haşa ...
- Cennet ve Cehennem Ebedi midir? Delilleri Nelerdir?
- Mutlu olanlar ise cennettedirler. Senin Rabbinin dilemesi hariç ...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet