"Allah'ın en çok sevdiği yerler mescitlerdir, Allah'ın en ziyade nefret ettiği yerler de çarşı ve pazarlardır." hadis-i şerifini nasıl anlamak gerekir?

Değerli kardeşimiz,

Ebu Hüreyre (radıyu anh) anlatıyor: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular:

"Allah'ın en çok sevdiği yerler mescidlerdir. Allah'ın en ziyade nefret ettiği yerler de çarşı ve pazarlardır." (Müslim, Mesâcid 288)

Allah’ın insanları ve cinleri yalnız kulluk için yarattığını Kur’an’dan öğreniyoruz. (Zariyat,  51/56)

Mescidler ibadet, zikir, takva gibi kulluğun kâmil mânada gerçekleştiği mahallerdir. Bu sebeple Allah nazarında en çok sevilen yerlerdir.

Buna göre, Allah’ın anıldığı, zikredildiği, kendisine kulluk yapıldığı yerler, yaratılış gayesine en uygun ve Allah’ın en hoşnut olacağı yerlerdir. Bu özelliğe sahip olan yerlerin başında ibadet yerleri olan camiler, mescitler gelir.

Çarşı ve pazarlar ise, mescitlerin aksine gafletin en çok hâkim olduğu, Allah’ın en fazla unutulduğu, dünyayla en fazla meşgul olunduğu yerlerdir. Dolayısıyla da Allah’ın hoşnutluğundan en uzak olan mekânlardır. Hadis çarşıların bu yönüne dikkat çekerek, teyakkuza, dürüstlüğe teşvik etmektedir.

Aslında, dinin belirttiği çerçevede yapılan ticaret helâldir. Bu çeşit ticaretin yapıldığı yerler de övülmeye değer yerlerdir. Şüphesiz, insanlar kendi iç dünyasında çarşı-pazarı da -fikriyle, tefekkürüyle, sözleriyle, sohbetleriyle- bir mescit haline getirebilir. Nasıl olmasın ki, Hz. Peygamber (aleyhissalâtu vesselâm) dürüst tüccarları en yüce mertebedeki insanlar arasına dahil etmiştir:

“Dürüst, sözüne ve işine güvenilen tüccar, nebiler, sıddîklar ve şehitlerle beraberdir.” (Tirmizî, Büyû 4; İbn Mâce, Ticârât 1)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet