Allah, neden ilk ayette hükme bağlamayıp sonradan başka bir ayetle bağlıyor?

"Kadınlarınızdan fuhuş yapanlara karşı içinizden dört şahit getirin. Eğer şahitlik ederlerse onları evlere kapatın. Bu, ölüm canlarını alıncaya ya da Allah onlara bir yol açıncaya kadar böyle gitsin." (Nisa, 4/15) ayetindeki hüküm şu mealdeki ayetle değişiyor:

"Zina eden kadınla zina eden erkekten her birine yüz değnek vurun. Eğer Allah'a ve o son güne inanıyorsanız, Allah'ın verdiği cezayı yerine getirirken onlara karşı yumuşamayın. İnananlardan bir takım da onlara yapılan azabı gözleriyle görsün." (Nur, 24/2)

- Allah (c.c) neden ilk ayette hükme bağlamayıp sonradan bağlıyor?

Değerli kardeşimiz,

Bir ayetin diğer bir ayetle değiştirilmesi bir “NESİH” olarak değerlendirilmektedir.

- Kur’an’da “tedric” denilen bir hikmet prensibi uygulanmıştır. Kur’an’ın yirmi üç yıl içinde peyderpey indirilmesinin hikmeti de budur.

- Nesih konusu da bu hikmetin bir yansımasıdır. İlk hükmün verildiği ilk ayette acil olarak alınması gereken bir tedbire yer verilmiş, daha sonra zamanı gelince asıl hüküm vaz edilmiştir. Bediüzzaman Hazretlerinin ifade ettiği gibi,

“Zaman büyük bir müfessirdir, kaydını gösterse itiraz edilmez.”

Buna göre, ilk (mensuh) ayet o dönemdeki / zamandaki ihtiyacı karşılamaya yöneliktir. O zamanda son hükmü vermek ilahi hikmet tarafından uygun görülmemiştir. Zamanla şartlar müsait olduğunda ikinci (nasih) ayetle asıl ve sürekli hüküm konulmuştur.

- Şüphesiz bu farklı hükümlerin farklı şartları insanların durumuna bakar. Allah ise insanların farklı zamanlarda farklı tedbire ihtiyaç duyan ilgili durumlarını, farklı zaman ve zeminlerde farklı fakat en uygun hükümlere göre hükme bağlar.

Yoksa -haşa- Allah konuyu daha sonra öğrendiği için bunu yapıyor değildir.

Örneğin Nisa suresinin ayeti, insanların zina cezasını hazmetmeye hazır olmadıkları bir devrede geçici bir tedbir için indirilmiştir. İnsanların artık dini iyice hazmettikleri ve verilen cezaları içlerine sindirdikleri bir zamanda son hüküm olarak vazedilmiştir.

Bu durum ve bu usul, Allah’ın sonsuz rahmet ve hikmetini ve insanların ruh haletlerine dikkat ettiğini göstermesi bakımından da çok önemlidir.

İlave bilgi için tıklayınız:

- NESH, NESİH
- Kur'an'da nesh varsa, en son verilecek hüküm neden daha önce ...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet