Şafii mezhebine göre, erkek ve kadının aynı yerde namaz kılmaları hakkındaki hükümler nelerdir?

Erkekle kadının yanyana bir hizada namaza durmaları namazı bozar. Bunun namazı bozması için, erkekle kadının kıldıkları namazın müşterek olması şarttır. Bu müştereklik de, ya ikisinin de aynı imama uyması veya kadının, hizasında durduğu erkeğe uyması şeklinde olur. Bu sebeble, camilerde erkekle kadın namaz kılarken kadınlar arkadaki saflara dururlar, erkeklerin önünde veya hizasında bulunmazlar. Namazda kadın erkeğin önüne veya yanına durursa, sadece erkeğin namazı bozulur. Kadın, hizasına durduğu erkeğe uymuşsa o takdirde ikisinin de namazları bozulur. Kadın ve erkek ayrı ayrı kendi başlarına namaz kılıyorlarsa, aynı hizada olmalarının veya kadının önde olmasının namaza hiçbir mâniliği yoktur.

AİLECE CEMAATLE NAMAZ NASIL KILINIR?

Beş vakit namazı Cemaatle kılmak mü’min erkekler için vacibe yakın müekked sünnettir. Peygamber Efendimiz (a.s.m.) bütün namazlarını cemaatle kıldığı gibi, birçok hadislerinde de namazı cemaatle kılmanın faziletini dile getirmiş, cemaat sevabından mahrum kalınmamasını tavsiye etmiştir.
Namazın cemaatle kılınması kadınlar için müekked sünnet olmamakla beraber, onlar da imkân nisbetinde bu sevaptan nasiplerini alabilirler.
İmamlıkta aranan bir şart da imamın erkek olmasıdır. Bunun için kadın erkeğe imam olamaz. Kadının kadına imamlığı ve namaz sahihse de mekruhtur. Şayet kadınlar kendi aralarında cemaatle namaz kılacak olurlarsa imamlığa geçecek kadın ortada, aralarında durur, önlerine geçmez. İmam olan kadının biraz önde durması mekruhtur. En iyisve efdal olanı, kadınların cemaat yapmayın namazlarını tek başlarına kılmalarıdır.
Evde ailece cemaatle namaz kılınabilir. Aile fertleri şu düzene göre dururlar:
Baba imam olur, erkek çocuklar onun arkasına, anne bir saf gerisine, kız çocukları da onun bir saf gerisine dururlar. Fakat yer müsait değilse, bunlar birer ayak boyu geri dururlar. Hep beraber cemaatle namazlarını eda ederler.
Evde sadece karı-koca varsa, bu durumda erkek imam olur, kadın da cemaat olur. Kadın imamdan bir saf boyu geride durur. Fakat yer müsait değilse, kadın imamın topuk hızasını geçmeyecek şekilde yanında durabilir. Tam hizasında durursa namaz bozulur.
Namazı bu şekilde cemaatle kılmak sünnettir, kılanlar cemaat sevabını alırlar. Bu namazın, cemaatle kılınan diğer namazlardan farkı sadece yukarıda sözünü ettiğimiz hususlardır.
Bu arada şu durumu da hatırlatalım:
Karı-koca aynı namazın farzını cemaatle değil de, ayrı olarak kılacak olsalar bir hizada durmalarında mahzur yoktur.
Evde kılınan cemaatle namaza, erkeğin kendisine nikâhı düşen veya düşmeyen kadın akrabaları da katılabilirler. Erkek yakınları varsa, yukarıda tarif ettiğimiz saf tertibine göre cemaat olurlar.
Namazın evde cemaatle kılınması, evde mânevî bir havanın teşekkülüne sebep olması açısından önemlidir. Böylece namaz kılma çağına gelmemiş olan çocuklar bile cemaate iştirak etme sevinciyle ruhlarında namazın zevkini yaşarlar.
Bu vesileyle ayrıca evde namazın vaktinde kılınması gerçekleştirilmiş olur.

Mehmed Paksu
İbadet Hayatımız