Şafiilerde, cenaze namazında Sübhaneke okunur mu?

- Şafii mezhebinde cenaze namazında Sübhaneke duası okunur mu?
- Bayram namazı nasıl kılınır?

Değerli kardeşimiz,

Şafii mezhebinde, Hanefilerin aksine, tekbirden hemen sonra iftitah duası okunmaksızın Euzubesmele çekilerek Fatiha okunur.

Bayram namazı, cuma namazı kılmakla yükümlü olan herkes için müekked bir sünnet-i ayındır.

Hanefî mezhebine göre ise bayram namazı, cuma namazını kılmakla yü­kümlü olanlar için vaciptir.

Hac ibadetini eda etmekte olanlardan başkalarının, bu namazı cemaatle kılmaları sünnettir. Hac ibadetini eda etmekte olanlarınsa, bu namazı yalnız başlarına kılmaları sünnettir.

Bayram namazının vakti, güneşin doğusuyla başlayıp zevale ermesine kadar devam eder. Ama güneşin, doğduktan bir mızrak boyu yükselmesine, yani doğduktan yaklaşık kırk beş dakika sonrasına kadar ertelemek daha faziletli olur.

Bayram namazı için ezan okunmaz, kamet edilmez. Namaza durulacağı zaman, "es-Salâtü camia!" diyerek duyuru yapılır.

Bu namaz iki rekat olup birinci rekatında iftitah tekbirinden sonra ve eûzü besmele çekip de kıraate başlamadan önce zevâid tekbirleri denen yedi tekbiri almak menduptur. Bu tekbirlerin her biri alınırken eller omuz hizasına kadar kaldırılır. Her iki tekbir arasında normal uzunlukta bir âyet okuyacak ka­dar bir ara vermek ve bu arada da, "Sübhânellahi velhamdü lillahi ve lâ ilahe illallahu vallahu ekber" demek sünnettir.

Ayrıca her iki tekbir arasında ellerin, göğüs altında sağ el sol elin üstü­ne gelecek şekilde bağlanması da sünnettir.

İkinci rekata kalkış tekbirinden sonra, her ikisi arasına fasıla konarak beş tekbir alınır. Bu fasılalar arasında da eller, birinci rekatın tekbirleri arasında bağlandığı şekilde bağlanır.

Hey'et adıyla adlandırılan bu zevâid tekbirlerinin alınması sünnettir. Bun­ların alınmaması, sehiv secdesini gerektirmemekle birlikte mekruhtur. Alınan tekbirlerin sayısında şüphe edilmesi halinde, en azı hesap edilir ve gerisi ta­mamlanır. Eûzü besmeleden önce alınmaları müstehaptır. Sıra bakımından  kıraatten önceye alınmaları şarttır. Unutup tekbir almadan kıraate başlanırsa, zamanı geçtiği için artık tekbir alınmaz.

Bu hükümler hem imam, hem de imama uyanlar için geçerlidir. Yalnız ikinci rekata imamla birlikte giren kişi, iftitah tekbirinden ayrı olarak imamla birlikte beş tekbir alır. İmam fazla tekbir alsa da muktedî, bu hususta ona uy­maz.

İmamın selâm vermesinden sonra kalkıp eksik rekatı tamamladığında yedi tekbir alır. İmam, zevâid tekbirlerini terkederse, ona uyan cemaat de terkeder. Tekbirleri alırken şayet ellerini üç defa peş peşe kaldırırlarsa, amel-i kesîr işlediklerinden dolayı namazları bozulur. Bundan daha az sayıda tekbir alan bir imama uyan kişi, tekbir esnasında imamın ellerini kaldırmasına uya­rak kendisi de ellerini kaldırır.

Bayram namazlarında kıraat sesli yapılır. Ancak imama uyarak bu nama­zı kılanlar, kıraati sessiz yaparlar. Tekbirlerin herkesçe sesli olarak alınması sünnettir.

Hanefî mezhebine göre ise bu tekbirlerin sessizce alınması sünnettir.

Birinci rekatta Kâf ve A'lâ sûrelerinden birinin, ikincide ise Kamer ve Gâşiye sûrelerinden birinin okunması sünnettir.

Bayram namazı, vaktinde kılınmadığı takdirde daha sonra kaza edilebilir. Hacı adayları dışındaki kişilerin bayram namazını cemaatle kılmaları sünnet­tir. İmamla birlikte kılmayanlar, bu namazı diledikleri vakitte aslî şekliyle kıla­bilirler. Bayramın birinci günü zevalden önce kılınırsa eda, zevalden sonra kılınırsa kaza olarak kılınmış olur.

Hanefi Mezhebi'ne göre ise bayram namazı tek başına kılınamayacağı gi­bi daha sonra kazası da olmaz.

(Büyük Şafii İlmihali, Mehmet Keskin.)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet