Peygamberimiz çocuğun eğitiminin, kişilik gelişimi için önemli olduğunu buyuruyor. Tıp ise kişinin davranışlarında genlerin etkili olduğunu belirtiyor. Kişinin karakterinin oturmasında anne-babadan, soydan gelen gen mi yoksa eğitim mi önemlidir?

Değerli kardeşimiz,

Genetik kodların eğitimin yolunu kapatacak şekilde bir etkiye sahip olduğunu düşünmek, ne ilme ne de dine uygun değildir. Bugün bütün dünyada yapılan eğitim-öğretim programlarının varlığı, öğrencinin genetik kodlarının ne olduğuna bakılmadan belli bilgi kriterlerinin esas alınması bu gerçeği göstergesidir. Nice hamalların çocuklarının ilmin zirvelerinde dolaşması, nice ilim adamlarının çocuklarının da cehaletin zirvesine tırmanmaları, kalıtım etkilerinin de çok sınırlı olduğunu gösterir.

İnsanları genetik kodların hapsine aldıktan sonra, onları formalite icabı imtihana tabi tutmak Allah’ın sonsuz adaletine, nihayetsiz hikmetine, namütenahi rahmetine aykırı olduğu gibi, meleklerden farklı olup -hep aynı makamda değil- çalışmalarıyla en üst bir mertebe ile en alt bir dereke arasında dolaşabilen bir varlık olma özelliğine de aykırıdır.

Tıp dünyasında genetik faktörlerin etkisini söyliyor, ama onun gerçekten insanların elini kolunu bağlayıp, onu bir robot hâline getirdiğini söylemiyor, söyleyemiyor ve söyleyemeyecektir.

Hayattaki realiteler öyle bir şeyin doğru olmadığını ortaya koyduğu gibi, Kur’an ve sünnette de öyle bir şeyin olmayacağına dair pek çok açıklamalar vardır. “Anne-babanın, çevrenin çocuklar üzerindeki rolünü” seslendiren bazı hadislerdeki vurgular, genetik formüller ağına değil, yanlış eğitim ve öğretimin kişilik eğitimine etkisine işaret etmektedir.

Tıp fakültesinde okuyan bir öğrencinin mühendis olarak mezun olduğunu, veteriner fakültesinde okuyan bir öğrencinin diş hekimi uzmanı olarak mezun olduğunu, inşaat mühendisliğini bitiren bir kimsenin avukat veya hakim olarak kabul gördüğünü gören varsa söylesin. Demek ki genetik kodun kişilik eğitiminde çok ciddi etkileri yoktur; ilgili herhangi bir alanda çalışan, alnın teriyle uygun bir meslek sahibi oluyor.

”Dinde zorlama yoktur.” ayeti ortada olduğu hâlde, genetik zorlamanın varlığı nasıl kabul edilebilir? “Dileyen iman etsin, dileyen inkâr etsin..” mealindeki ayette insanoğluna verilen bu özgürlük alanını -ulaşıma- kapatmak kimin haddine...

Yıllarca hayatını çobanlıkla geçiren bir insanın, daha sonra okuyup fizik mühendisi olması ne ile  izah edilebilir? Bu durum kişilik eğitiminin önemini göster miyor mu?..

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet