Öfke ve nefret duygusu nasıl sakinleşir? 

- Öfke ve nefret duygusu çok yüksek olan kişiler sakinleşmek için ne yapmalı? 
- Benim bir yıldır yaşadığım bir problem var. Arkadaş grubumuza yeni biri dahil oldu ve bu kişi ile yakınlaştıkça onun hayatındaki travmaları, acıları öğrenmeye başladık ama bunlar çok ciddi şeyler tecavüz, şiddet vs ve bu arkadaşımızın zamanla belli psikolojik rahatsızlıklarının olduğu öğrendik ve hep ona yardımcı olmaya çalıştık ama bu fiziksel ve psikolojik olarak beni o kadar etkiledi ki uyuyamamaya başladım hep onu düşünüyordum ve kendi hayatımı yaşayamıyordum.
- Bir müslümana yakışmayacağı için onunla arkadaşlığımı bitiremiyordum ama onu tanıyan medresedeki kişilerle istişare ettim ve mesafe koymanın doğru olduğunu söylediler. Ben daha rahat bir şekilde mesafe koydum. Bu kişi o süreçte şehir dışındaydı ama şu an aynı sınıftayız. Arkadaş grubumuz bir olduğu için onunla aynı ortamda olmak zorundayım.
- Ona karşı içimde öfke, nefret duyguları var ve bazen o kadar büyüyor ki hep kendi imanımı sorguluyorum bir müslüman başka bir müslümana böyle duygular besleyemez diye ama beni çok üzüyor ve buna devam ediyor ben sadece uzak durmasını istedim. Geçen gün içimden ölmesini geçirdim bazen çok sinirleniyorum.
- Bu durumdan nasıl kurtulacağımı bilmiyorum. Tevekkül ve teslimiyet sorunu yaşıyorum. Bir tavsiyeniz varsa çok ihtiyacım var. 

Değerli kardeşimiz,

Anlattıklarınızdan anladığımız kadarıyla sorun arkadaşınızı dinlemeniz değil sorun, dert dinleme biçiminizden kaynaklanmaktadır. Çünkü yapılan araştırmalarda karşısındaki kişiyi dinlerken, onun yaşadığı travmaları, sorunları kendi derdiymiş, kendisi yaşamış gibi dinleyip içselleştirenler psikolojik olarak olumsuz etkileniyorlar.

Burada temel sorun empatik dinlemeyi yanlış anlamaktan ve yanlış uygulamaktan kaynaklanıyor. Çünkü empati, yani birisini dinlerken, onun yaşadıklarını anlamak becerisi, yakın insan ilişkilerinde çok önemli bir yetenektir. Empati sayesinde, yakınlarımızın ne hissettiğini anlarız ve anladığımız için de daha iyi yardımcı oluruz. Ayrıca karşımızdaki kişi de anlaşıldığını fark ettiğinde kendisini daha iyi hisseder.

Ancak maalesef empati, kişinin kendisini karşıdakinin yerine koyarak ve onun acılarını hissetmek olarak algılanıyor, oysaki empati karşıdakinin bakış açısı ile bakmaktır, olayları onun penceresinden görebilmek, anlayış gösterip hoşgörülü olmaktır.

Mesela taravma yaşadığı için, ruh hâli bozulan bir arkadaşı sabırla dinlemek, acı çektiğini anlamak, anladığını da hissettirmek, olumsuz söz ve davranışlarına tepki vermemek, yani sadece onun yaşadıklarını anlamaktır empati. Kısa ifadelerle konuşmacıya duygularının farkında olduğunuzu ve bunların önemli olduğuna inandığınızı ifade etmektir. Örneğin; “Seni duyuyorum.” veya “Bunun güçlü duygular uyandırdığını görüyorum.” diyebilirsiniz.

Eğer kişi, karşısındakinin çektiği acıları içselleştirip söz ve davranışlarında, jest ve mimiklerinde bunu yansıtırsa onu daha fazla travmatize etmiş olur. Nitekim bundan dolayıdır ki, empatik dinleme uzmanı olan terapistler, asla karşılarındakinin çektiği acılar karşısında üzüldüklerini hissettirmez, “ah vah, canım benim, sana çok üzüldüm” gibi sözler sarf etmezler.

Size bu aşamada tavsiyemiz, öncelikle bir süre kimsenin sorunlarını, dertlerini dinlememenizdir. Bununla beraber bu süre içinde kendi kendinize başkasının duygularını içselleştirmeden anlama egzersizleri yapmanızdır.

Empati, sadece acı çekenlere karşı değil, mutlu olanlara, güzel duygular yaşayanlara karşı da olabilir. Mesela, doğum günü olduğu için mutlu olan bir arkadaşınızın duygularını dikkate almak, anlattıkları şeyleri dinlemek ve biraz abartılı da olsa sevincine ve davranışlarına saygı göstermek de empatidir. Siz de bu zaman zarfında güzel duyguları empati ile dinlemeye çalışın.

Kişinin kendi ruh sağlığına zarar veren birisi ile arasına mesafe koyması son derece normaldir, hatta gereklidir. Siz de anlaşamadığınız veya size iyi gelmeyen arkadaşınızla aranıza sınır koyabilirsiniz. Ama bu sizi, küsme, konuşmama, ona düşman olma davranışlarına götürmemelidir.

Yazdıklarınızdan anladığımız kadarıyla, bu arkadaşınızın size doğrudan bir zararı dokunmamış, sadece siz onun acılarını dinlediğiniz ve bunları içselleştirdiğiniz için rahatsız olmuşsunuz. Burada aslında arkadaşınız değil, bizzat kendiniz sorumlusunuz. Daha sağlıklı bir dinleme gerçekleştirseydiniz, psikolojiniz zarar görmeyecekti.

Bundan dolayı ondan nefret etmeniz, ona öfkelenmeniz haksızlık olur.

Ayrıca bir yanlışı olmuşsa, o yanlış davranışına karşı tepkinizi gösterin, ama şahsına karşı tepki göstermek dinen de insan ilişkileri açısından da doğru değildir.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Öfke nasıl kontrol edilebilir?

- Çok kindarım, ne yapmalıyım?

- Öfke kötü ise Allah neden bize bunu verdi?

- Lütfen Geç Kalmayalım

- Kin ve nefret duygularından nasıl kurtulabiliriz?

- Huy değiştirmek mümkün müdür?

- İnsanın inat, nefret, cimrilik gibi duyguları doğuştan mıdır?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet