Rutini değiştirmek ve içsellik nedir?

- Bana bir yol haritası çizer misiniz?
- Ben psikoloğa giden bir insanım. Hayatımda yolunda gitmeyen bazı şeyler var ve bunları düzeltmeye çalışıyorum. Psikoloğumun da bende tespit ettiği şey bildiğim şeyleri içselleştirememem. Baktığım zaman haklı gibi.
- Örnek vermek gerekirse, dini olarak bilgiliyim, dini kitaplar okuyan birisiyim ama amel etmekte çok zorlanan birisiyim. Ya da amel ederken sanki sadece görevmiş gibi yapan birisiyim.
- Geldiğim noktada kendisi bana rutinlerimi değiştirmemi söyledi.
- Ben bu noktada çok kafa karışıklığı yaşıyorum ve her noktada kendimi sorgulamaya başladı. Dini, itikadi, ailesel, vs. Neyi isteyip istemediğimi bilmiyorum ve üstümde tedirginlik var. Bu süreçte ne yapabilirim?
- Örneğin, imanımı kalbime yerleştirmek için ne tavsiye edersiniz?
- Rutinlerimi değiştirmemi söyledi mesela ne yapabilirim?
- Çünkü gerçekten ne yapacağımı bilmiyorum ve şeytan bu noktada bana vesvese veriyor. Bunu atlatmak için bir yol haritasına ihtiyacım var.

Değerli kardeşimiz,

Öncelikle ifade edelim ki, rutini değiştirmekle ibadet noktasında değişim kastedilmemiştir. Bunlar Allah'ın emridir yapılmalıdır. Gündelik bazı haller kastedilmiştir. Spor yapmak, ziyaret, kitap okuma vs..

Ayrıca insanın kendisi, bulunduğu alem, bedensel ve ruhsal hayatı ve yaptığı her şey öncekinden farklıdır. Hiçbir şey öncekinin aynısı olmaz ve olamaz. Örneğin dünkü sabah namazının vakti, kıldığınız namaz ve senin bedenin ruhun tıpa tıp bugünkü ile aynı olmaz. Zaman yenidir, namaz yenidir, bedenin ve ruhsal hayatın birçok açıdan değişmiş ve yenidir. Bunları düşünerek hareket ederseniz zaten konu çözülecektir.

Su içerken hava alırken asla bir öncekiyle aynı diye düşünmeyiz ve her birinden ayrı lezzet ve zevk alırız. İbadet hayatımızın her biri de ruhumuza bir su ve hava gibidir.

Sizin durumunuza gelince:

Sizin durumunuzu şu anda en iyi bilen kişi muhtemelen psikoloğunuzdur. “Rutinlerinizi değiştirmeyi” neden istediğini ve bunun için neler yapmanız gerektiğini ona açıkça sorabilirseniz daha faydalı olur kanaatindeyiz.

Bununla beraber hem psikolojik hem de manevi boyutları gözeten dengeli ve adım adım ilerleyen bir yol haritası çizmeniz daha faydalı olacaktır.

Bu çerçevede size tavsiyelerimiz şunlar olacaktır.

Farkındalık Geliştirin

Bilmekle yapmak arasında zorlanmak çok insani bir durum. Günümüzde insanlar her türlü bilgiye çok kolay ulaşabiliyorlar. Ama bunların hepsini davranışa dökmeleri mümkün değil. Önemli olan, bu konuda gayret göstermek ve adım adım da olsa ilerleme kaydetmektir.

Bunun için işe önce durumunuz hakkında farkındalık kazanmakla başlayabilirsiniz. Kendinizi yargılamadan durumunuzu netleştirin. Mesela her gün 5 dakikalık bir "durum günlüğü" tutun. Bugün ne hissettim, neyi yapamadım, neden yapamadım?

Böylece neden yapmadığınızı daha iyi anlayacak ve adım adım kendinizi geliştireceksiniz inşallah.

Bilgiyi Hayale ve Duyguya Dönüştürün

İbadetlerinizi ve zikrinizi yaparken ayet zikirleri sadece bilgi olarak değil de o anda Allah’ın huzurunda olduğunuzu hayal ederek okuyun.

- Allah ile sohbet ettiğinizi düşünün.
- Tahiyyatta, Peygamber Efendimiz (asm) ile birlikte Miraç’ı hayal edin, o anı duygusal anlamda yaşamaya çalışın.
- Kuran-ı Kerimi dinlerken, sanki Hz. Cebrail (as) Hira mağarasında Peygamber Efendimize okuyor gibi dinleyin.
- Allah, Allah diye zikir çekerken, bütün kâinat da sizinle beraber o zikri çekiyor gibi hayal edin.

Unutmayın “İman sadece düşünerek değil, yaşayarak yerleşir. His, tecrübe ve dua ile gelişir.”

Her Gün Farklı Şeyler İlave Edin

Her gün yeni bir sure veya ayet okuyun. Onların anlamlarını düşünerek namaz kılın. Farklı camilerde ve ibadethanelerde ibadet edin. Zaman zaman oruç tutun. Sabah kalktıktan sonra hiç düşünmeden yaptığınız şeyler var. Onların yapma sırasını değiştirebilirsiniz.

Haftada 2 gün, doğada ya da sessiz bir yerde 20 dakikalık yürüyüş yap. Her adımda Allah’a şükretmeyi deneyimleyin. Günde 1 dua ezberleyin ama ezberlemek için değil, onu kalpten hissetmeye çalışarak okuyun. Küçük “İman Amelleri” Listesi yapın mesela bir tebessüm, bir selam, bir teşekkür, sadaka, bir ziyaret veya hâl hatır sorma. Her gün 1 tanesini bilinçle uygulayın. vb...

Ancak bunları yaparken, hayatınızda radikal değişimler yerine küçük adımlarla rutini bozun. Adım adım değişin.

İradenizi Geliştirmek İçin Çalışın

Önce zorlanmanın sebebini tanımaya çalışın. Çünkü “Zorlanma genelde içsel dirençten gelir. Direnç, anlaşılmak ister.” 

Zorlandığın bir davranışı seçin ve kendinize şunu sorun: “Bunu yapmaktan neden kaçıyorum?” “Bu davranışı yapınca bana ne oluyor?” “Kendimi bu konuda nasıl tanımlıyorum?”

Bu cevaplarla çalışmak dirençlerin kaynağını gösterir.

Manevi Destek Bağları Kurun

Bilindiği gibi, samimi yol arkadaşlığı insanın kalbini ısıtır ve manevi duygularını geliştirir. Bunun için size yakın bir dini cemaatle görüşün, onlarla dostluk kurun, haftada bir-iki sohbetlere katılın.

Unutmayın siz eksik biri değilsiniz, yolda olan birisiniz. Bilgiyi yaşama dönüştürmek zaman alır. Ama niyetiniz, farkındalığınız ve adım atma çabanız sizi o yola sokar. Küçük ama sürekli adımlar atın. Her adımda Allah’a biraz daha yaklaştığınızı göreceksiniz inşallah...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet