Boşanan eşler, Şafi mezhebi üzerine nikah kıyabilir mi?

- Hanefî olan bir kişi hanımını üç talâk ile boşayınca başvurduğu Şâfiî bir müftünün, “velisiz kıyıldığından eski nikâhı nazar-ı dikkate almayarak” Şâfiî mezhebi üzerine yeniden nikâh kıyması caiz olur mu?

Değerli kardeşimiz,

Caiz olmaz. Çünkü ehliyetli bir müçtehidin içtihadı dinde muteberdir, mezhebi haktır, farklı içtihatlarda bulunan iki müçtehitten her biri diğerinin içtihadının hatalı olduğunu söyleyebilir, fakat bu içtihat ile yapılan amelin, uygulamanın batıl, hükümsüz olduğunu söyleyemez.

Allah Teâlâ müçtehitlerin, isabetli içtihatlarına iki ecir, hatalı içtihatlarına da bir ecir vermekte, doğruyu bulmak için elinden geleni yapan müçtehidi daha başka bir şey ile yükümlü kılmamakta, hatalı da olsa içtihadıyla yaptığı ameli kabul etmekte, ona uyan (mukallid, avam) Müslümanların amellerini de kabul buyurmaktadır. Bu hususlarda ümmetin ittifakı vardır.

Durum böyle olunca, karısını üç kere boşadıktan sonra Şafi bir müftüye başvuran Hanefî şahsa, bu müftünün, “Hanefî mezhebine göre nikâhını kıydırırken karısının velisinden izin almamış yahut velinin nikâhı bizzat kıymamış...” olduğunu göz önüne alarak “Senin nikâhın zaten yokmuş, siz evli değilmişsiniz ki, boşaman muteber olsun.” demesi ve yeniden nikâh kıymaya kalkışması, “Hanefî mezhebine göre kıyılan nikâhların hükmü yoktur.” demek olur ki, bu icmaya aykırıdır, bunu demeye kimsenin hakkı ve salahiyeti yoktur. Ayrıca bunu kabul etmek, mezkur çiftin yıllarca nikâhsız yaşadıklarını, nikâh batıl sayılırsa çocuklarının da neseplerinin sahih olmadığını kabul etmek sonucunu doğurur ki, bunu düşünmek bile tüyler ürperticidir.

Müslümanlar, geçim imkânsız hale gelmedikçe boşama yoluna gitmemelidirler. Boşanma yoluna gitmişlerse müftüler, İslam mezheplerinin tamamından istifade ederek aile bağını kurtarmaya çalışmalıdırlar. Bunlar imkânsız hale gelmiş, evlilik sona ermiş ise, hile yollarına başvurmadan taraflara durumu bildirmek, bu tecrübelerin ışığında yeni ve sağlam aile bağlarını kurmalarını sağlamak gerekir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet