Hz. Ebubekir devlet başkanı iken çobanlık yapmış mı?

- Hz. Ebubekir halifeliğin ilk altı ayında çobanlık yaparak geçindiğini, ondan sonra da en az maaş bağlandığını duydum, doğru mu?

Değerli kardeşimiz,

İslam tarihinin yüz akı olan Hz. Ebubekir’in (ra) iman ettiği günden vefat edeceği güne kadar attığı her adım ile Müslümanlara örnek ve model olabilecek olan bu bereketli hayatı, akıllı tüccar nasıl olur, gerçek manada kazanç nasıl elde edilir, asıl kâr nereden kazanılır, buna dair çok önemli örnekler bize vermektedir.

Hz. Ebubekir (ra), Halife seçildikten sonra ailesinin geçimi için devlet hazinesinden maaş almayı hiç düşünmemişti. Geçimini ticaret yaparak karşılıyordu. Bu arada zaman zaman kendisine ait olan bir bölük koyunu otlatmak için çıkıyor, bazen başkalarına güttürüyordu. Yine halifeliğin ilk zamanlarında Medine’nin Sunh mahallesinde otururken, bir mahalle halkının koyunlarını da sağmaktaydı.(1)

Yine bir gün ticaret için pazara gidiyordu. Hz. Ömer’le karşılaştı. Hz. Ömer (ra), kendisine Devlet Hazinesinden maaş bağlanmasını teklif etti. Hz. Ebubekir, “Aldığım paranın karşılığını ödeyememekten korkarım!” diyerek kabul etmek istemedi.

Fakat Hz. Ömer, vaktinin ancak devlet işlerine yeteceğini, artık ticaret yapmaya veya başka bir şeyle meşgul olmaya vakti kalmayacağını söyledi. Ve onu hazineden geçimi kadar maaş almaya ikna etti.

Hz. Ebubekir’e senede iki kat elbise ve bir görüşe göre 2.500 dirhem maaş bağlandı.(2)

Bir başka ve daha kuvvetli görüşe göre; Hz. Ebubekir, kendisine ve ailesine yetecek ve her yıl hac ve umre yapabilecek kadar devlet hazinesinden mal infak edildi. Her yıl onun Devlet Hazinesinden aldığı maaş 6.000 dirhem (akçe) idi. Kendisi İslam tarihinde ilk maaş alan halife ve devlet başkanıdır.(3)

Onun aldığı bu maaşı nasıl harcadığı ve geriye nasıl bir miras bıraktığını, son anlarına şahit olan Enes b. Malik şöyle naklediyor:

“Onun yanında ne dinar ne de dirhem vardı. Sadece bir hizmetçi, süt veren sağımlık bir deve ve bir de içine süt sağılan bir kap! Bunların kendisine gönderildiğini gören Hz. Ömer şöyle dedi: Allah Ebubekir’e rahmet eylesin! Kendinden sonrakini zora soktu / yapılması çok güç bir hatıra bıraktı!”(4)

İşte Hz. Ebubekir, böyle bir hayatın sahibi idi.

Kaynaklar:

1) İbn Esir, Üsdü’l-Ğabe, 3/219; Ebû Yusuf, Kitâbu’l-Harac, s. 46; Kandehlevi, Hayatü’s-Sahâbe, 2/148; Murat Sarıcık, Dört Halife Dönemi , s. 150.
2) bk. Zehebi, Târihu'l-İslam s. 331; Cevdet Paşa 1/339, 2/421; Sarıcık, Dört  Halife, s. 56.
3) bk. Sarıcık, s. 149- 152 -Hz. Ebu Bekir'in Devlet Başkanı Maaşı Konusu-; Fayda, Ebu Bekir, DİA, X, 106.
4) İbn Sa’d, Tabakât, 3/195.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet