Nahl suresi 28. ayetteki "belâ" kelimesi evet midir hayır mıdır?

- Nahl suresi 28. ayetinde geçen belâ kelimesi okuduğum çoğu meallerde hayır olarak geçiyor.
- Belâ kelimesi Arapça'da evet değil midir?

Değerli kardeşimiz,

Kendilerine küfürle zulmederken, zulmeden inkarcıların canlarını melekler aldıklarında onlar boyun eğerler ve "Biz bir kötülük yapmıyorduk." derler. Onların bu iddialarına, “Hayır bilakis kötülük yapıyordunuz.” diye cevap verilir.

Demek ki, burada geçen “bela” tabiri Allah veya melekler veya alimler tarafından, onların "Biz bir kötülük yapmıyorduk." sözlerine karşı “hayır” yapıyordunuz, diye bir reddiyedir.

Ayetin meali şöyledir:

“Kendilerine kötülük ederlerken canlarını meleklerin aldığı kimseler, 'Biz hiçbir kötülük yapmadık.' diyerek boyun büküp teslim olurlar. Hayır! Allah yaptıklarınızı çok iyi bilmektedir!” (Nahl, 16/28)

“Bela” tabiri, iki olumsuza “evet” anlamında, tek olumsuza ise “hayır” anlamındadır.

A'raf Suresi, 172. Ayette geçen "Ben sizin Rabbiniz değil miyim?" sorusuna ruhların “bela” diye cevap vermesi “Evet, sen bizim rabbimizsin.” anlamındadır.

Soruda geçen "Biz hiçbir kötülük yapmadık." itirazına “bela” tabiriyle "Hayır siz kötülük yaptınız.” denilmiş oluyor.

Kur'an-ı Kerim'de "kendine kötülük etme" ifadesi genellikle şirk ve inkardan başlamak üzere her türlü yanlış inanç ve davranışların, öncelikle bunları işleyen kişinin kendisine karşı bir kötülük olduğu mantığına dayanmaktadır.

İşte nefislerinin gurur ve kibrine kapılıp Peygamber (asm)'in davetine karşı bilgisiz ve bilinçsizce savaş verenler, bir önceki ayette geçen "Şüphesiz bugün rezillik ve kötülük kâfirlerin başına!" şeklindeki ifadeden de anlaşılacağı üzere, sonuçta kendilerine kötülük etmiş oluyorlardı.

Fakat onlar, kanıtlar ortaya konduğu halde hakikati saklamaya çalışanların içine düştüğü psikoloji ile veya yaptıklarının kendilerini bu hallere düşürdüğünün hâlâ farkına varmadıkları için, "Biz hiçbir kötülük yapmadık." diyecek; daha önce zorbalık taslayanlar onlar değilmiş gibi uysal bir tavır takınarak, boyun büküp teslim olacaklar veya Müslüman olduklarını iddia edeceklerdir. (Şevkânî, ilgili ayetin tefsiri)

İnkarcıların bu faydasız ikrar ve imanı, ne zaman dile getirecekleri hususunda iki farklı açıklama vardır:

İbn Abbas'a nispet edilen bir görüşe göre onlar, ölümleri yaklaşıp da artık öleceklerini anlayınca veya kıyamet gününde gerçeği apaçık görünce böyle bir tutum içine gireceklerdir. (Râzî, ilgili ayetin tefsiri)

Müslümanlara karşı sergiledikleri kibirli ve düşmanca tavırlarının aksine bir davranış sergileyerek "Biz hiçbir kötülük yapmadık." diyecekler; fakat melekler veya müminlerin alimleri ya da bizzat Allah, "Hayır! Allah yaptıklarınızı çok iyi bilmektedir!" diyerek yalanlarını yüzlerine vuracak, sonuçta Allah'ın dinine ve Peygamber'ine karşı büyüklük taslayanlar hak ettikleri cehenneme atılacaklardır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet