Kocası kaybolan kadın, kocasını boşayabilir mi?

- Nikah sırasında ya da sonra bir ya da iki boşama hakkını kocasından istemiş (tefvizi talak hakkı olan) bir kadının kocası kayıp (mefkud) olduğu sırada kocasını boşayabilir mi?

Değerli kardeşimiz,

Mefkud, bir fıkıh ıstılahı olarak hayatta olup olmadığı ve bulunduğu yer bilinmeyen kimsedir.

Hanefilerin “müftabih” olan görüşüne göre, kadı bu konuda maslahata göre hükmedebilir. Mefkudun hayatta olup olmadığını vicdani kanaatine göre bir karara bağlar.

Şafiilere ve Hanefilerin diğer bir görüşüne göre ise, mefkud için yaşıtlarının hayatı kadar bir süre beklenir. Bu sürenin geçmesinden sonra hükmen ölümüne karar verilir. Karısı da ancak bu karar sonrasında yeniden evlenebilir. (bk. V. Zuhaylî, el-Fıkhu’l-İslamî, 5/784-785; 8/419-420)

Ebu Hanife’den gelen bir rivayete göre bu yaş doksan veya yüz yirmi yıldır. (bk.a.g.e, 5/785)

Maliki ve Hanbeli alimlerine göre, -bazı detaylar olmakla beraber- kadı,  -konu mahkemeye intikal ettikten- dört yıl sonra mefkudun ölümüne hükmedebilir. Kadın da bu karardan sonra, vefat iddet süresini bekler ve ardından evlenebilir.

Ancak Hanbelilere göre, şayet bu mefkudluk işi, ticaret, seyahat, ilim öğrenme ve hac gibi hususlardan ötürü olmuşsa, kadı kendi vicdani kanaatine göre onun ölümüne hükmedebilir. (bk. a.g.y)

- Bu açıklamalardan anlaşılıyor ki, mefkud olan kimseni uzun bir süre hayatta olduğu kabul edilir. Hayatta olduğuna göre, talakı elinde olan kadının bu mefkud kocasını boşamasında herhangi bir fıkhi engel yoktur.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet