Allah, katı kalpli, kaba, obur, sokaklarda bağırıp çağıran, gece bir leş gibi gündüz de merkep gibi... olanlara buğzeder, hadisi sahih midir?

- Ebu Hureyre (r.a.)'dan rivayetle, Resulullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:

“Allah azze ve celle katı kalpli, kaba, çok yiyen (ya da çok biriktirip hayır yapmayan), sokaklarda bağırıp çağıran, gece bir leş gibi gündüz de merkep gibi olan, dünya işlerini iyi bilip de ahirete yönelik işlerden habersiz kalan kimselere buğzeder.” (İbn Hibban, el-İhsân, 1/273, H. No: 72)

-  Bu rivayet sahih midir; açıklar mısınız?

Değerli kardeşimiz,

Evet, İbn Hibban bu rivayete, Sahihinde (Sahihu İbn Hİbban, 1/273, no: 72) yer vermiştir:

“Allah azze ve celle katı kalpli, kaba, çok yiyen (ya da çok biriktirip hayır yapmayan), sokaklarda bağırıp çağıran, gece bir leş gibi gündüz de merkep gibi olan, dünya işlerini iyi bilip de ahirete yönelik işlerden habersiz kalan kimselere buğzeder.”

Eseri tahkik eden Şuayb el-Arnavut, hadisin senedinin sahih olduğunu söylemesine mukabil, Nasıruddin el-Elbani, bunun zayıf olduğunu belirtmiştir. (bk. ilgili yerdeki talikler)

Taberani’nin (Kebir ve Evsat’ta) hasen bir senetle rivayet ettiğine göre, Peygamberimiz (asm) şöyle buyurdu:

“Cehennemlikler katı kalpli, obur (işi gücü yiyip içmek olan) ve müstekbir (kibirli / gururulu / kendini beğenmiş) olan kimselerdir. Cennetlikler ise, her zayıf ve mağlup olan kimsedir." (Mecmau’z-Zevaid, h. no: 17913)

Bunları bütüncül bir bakışla değerlendirdiğimizde diyebiliriz ki, bu rivayetlerde anlatılanlar, cehennemlik vasıflardan bazılarıdır. Bu rivayetlerin ifadelerini, “her obur, her kibirli cehenneme girer” manasında algılamak doğru değildir. Çünkü hayatının önemli bir kısmını bu vasıflarla geçirip de sonunda tövbe edenler pek çoktur.

Ayrıca buradaki “müstekbir / kibirli”den maksat, hakiki kibir olan inkârcılıktır. Kibriyle imandan ve itaatten uzak duran kimseler söz konusudur. “Kâfirler yedi bağırsakla yer.” manasında gelen hadislerde de ifade edildiği gibi, buradaki “obur”dan maksat da kâfirlerdir.

Bu rivayetleri bu manalara yorumlamak isabetli olur diye düşünüyoruz...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet