Kadınların cenazeyi takip etmesi haram mıdır?

- Ümmü Atiye şöyle dedi:" cenazenin peşinden gitmemiz biz kadınlara yasaklandı .Bu konuda bize ısrar edilmedi." (kaynağını bilmiyorum)
- Rivayeti sahih midir?
- Kadınların kabir ziyareti yasak midir?

Değerli kardeşimiz,

Hayır, bu rivayet kadınların kabir ziyaretiyle ilgili değil, kabre götürülen cenazenin arkasından gitmekle ilgilidir. 

Kadınların, İslami usullere ve adaba uygun olarak kabir ziyareti yapmalarının bir sakıncası yoktur.

İlgili rivayet şöyledir:

Ümmü Atıyye'den demiştir ki:

"Biz (kadınlar) cenazenin arkasından gitmekten sakındırıldık. (Ancak bu mesele) üzerimize kesin bir şekilde haram kılınmadı.” (Buhari, Cenâiz 29, İ'tisam 27; Müslim, Cenâiz 34, 35; İbni Mâce, Cenâiz 50; Ahmed b. Hanbel, VI/408)

Bu rivayet sahihtir.

Hz. Peygamber (asm)'in bu yasağı kadınlara bizzat kendinin koy­muş olması ihtimali bulunduğu gibi, bir elçi aracılığıyla koy­muş olması ihtimali de vardır.

Nitekim Beyhakî'nin Ümmü Atıyye (r.a)'dan rivayet ettiği bir hadisi şerifte, "Rasûlü Ekrem'in Medine'ye geldikten son­ra; kadınların bir araya toplanmalarını emredip, Hz. Ömer'i göndererek onları cenazenin ardından gitmekten menetmesini emrettiği" ifade edilmektedir.

Hz..Ümmü Atıyye'ye göre, bu hadis-i şerifteki "ka­dınların cenazenin arkasından gitmeleriyle ilgili yasak" kesin bir yasak ol­mayıp ancak kerahat-i tenzihiyye ifade eden bir yasaktır. Çünkü, her ne ka­dar Rasülü Ekrem Efendimiz (asm), kadınların cenazenin ardından gitmesini yasaklamışsa da, bunun kesinlikle yasak olduğunu bildiren net bir açıklamada bu­lunmamıştır. Halbuki Hz. Peygamber diğer yasakların yasak olduğunu açık­ladıktan sonra, bir de onların haramlığını teyit eden beyanlarda bulunurdu.

Hz. Ümmü Atıyye'nin Hz. Peygamber (asm)'in bu yasağının “haram” ifade et­tiğini, başka karinelerden sezmiş olması da mümkündür. Kerahet-i tenzihiy­ye ifade ettiğine dair bir karinesi bulunmayan yasaklar ise, kesinlikle hür­met ifade eder.

İmam Kurtubi'ye göre de konumuzu teşkil eden Ümmü Atıyye hadisindeki nehy tahrimiyye değil, tenzihiyye ifade etmektedir. Çünkü Ebû Hureyre'den rivayet edilen "Hz. Peygamber, Hz. Ömer'in bir cenaze merasi­minde ağlayan bir kadını azarladığını görünce 'Onu bırak ya Ömer! Çünkü göz yaş dökücüdür.' buyurmuştur." (İbn Mace, Cenâiz 53) mealindeki hadis-i şerif buna delalet etmektedir.

Hadisin zahirinden, kadınların cenazeyi takib etmelerinin mekruh olduğu anlaşılmaktadır. Bu konuda Şafiîlerin görüşü de budur. İbnü'l-Münzir'den; İbn Mes'ud ile İbn Ömer, Ebû Ümame, Hz. Aişe, Mesruk, Hasan-ı Basri, En-Nehâî, Evzâî, İmam Ahmed, İshak ve es-Sevri'nin de bu görüşte oldukları rivayet edilmiştir.

İbn Hazm ile Ebu'd-Derda, Zührî ve Rabia ise, kadınların cenazeyi takib etmelerinin caiz olduğunu söylemişlerdir.

Hanefilere göre, kadınların cenazeyi takip etmeleri keraheti tahrimiyye ile mekruhtur. Çünkü bir hadis-i şerifte Peygamber Efendimiz (asm), cenazeyi takip eden kadınlara hitaben "Sevap kazanarak değil, günaha girmiş olarak dönün" buyurmuştur.

Netice olarak şunu söyleyebiliriz:

Kadınların cenazenin peşinden gi­dip gitmeyecekleriyle ilgili ihtilaf, örtünmeye dikkat edip, süslenmeksizin ve ağlayıp sızlanmaksızın cenazeyi takip eden Hz. Peygamber (asm) devrindeki kadın­lar hakkındadır. Bu hususlara dikkat etmeyen kadınların cenazenin peşin­den gitmelerinin haram olduğunda ittifak vardır. (bk. Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınevi: 12/23-24)

İlave bilgi için tıklayınız:

- Kadınların kabir ziyaretine gitmesi caiz midir?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet