İslamiyet, sistematik bir hâl almaya başladıktan sonra oluşan (akıl, beyan, irfan ekolleri gibi) ekollerden bahseder misiniz? Hangi alim hangi ekolü benimsemiştir?

Değerli kardeşimiz,

“Ehl-i sünnet ve diğerleri” bağlamında oluşan bazı fırkaların adlarını şöyle sıralayabiliriz. Ehl-i sünnet denilen İslam dininin en büyük mensup kitlesi olanların kendi aralarında -görev taksiminden ötürü- ortaya koydukları ekoller şunlardır:

- İtikadî konuları akıl ve nakil bileşkesinde değerlendirmeye çalışan Kelamcılar.

- İslam'ın pratik hayatını düzenlemeye çalışan, Kitap-Sünnet naklîliği ile kıyas-içtihat aklîliğini bir arada kullanan Fıkıhcılar.

- Kur’an’ın anlaşılmasını esas maksat yapan, naklî ve aklî bilgileri kullanarak “rivayet-dirayet” bileşkesinde hakikatlerin ortaya çıkmasına çaba sarfeden Tefsirciler.

- Kur’an’ın semavî kimliğini ortaya koymak için onun harika üslubunu, “Bedî’-Beyan-Maanî” ilimleriyle uğraşan Erbab-ı Belagat.

- Özellikle Sünneti, fiilî, kavlî ve takrirî şekilleriyle insanlık camiasına ulaştırmaya gayret eden Hadisçiler.

- İslam’ın ön gördüğü takva hayatını yaşamak ve yaşatmak için çilelere kucak açan Tasavvufçular..

Ehl-i sünnetin dışında yer alan meşhur ekoller arasında ise şunları sayabiliriz:

- Aklın rehberliğini esas alan Mutezile ekolü.

- İman ettikten sonra her türlü melanetin yapılmasında bir sakınca görmeyen, amel kısmını göz ardı eden Mürcie ekolü.

- Ehl-i beyt sevgisini esas meslek edinen Şia ekolü.

- Nassların/Kur’an-sünnet ifadelerinin zahirine yapışıp kalan, bu kör taassupla  -kendileri gibi düşünmeyen- Müslümanları tekfir eden Haricîler ekolü.

- Roma dehası ve Yunan felsefesinin etkisinde kalan Felsefeciler ekolü...

Bu konuda geniş bilgi için şu kaynaklara bakılabilir:

Abdulkahir el-Bağdadî, el-Farku beyne’l-Firak; İbn Batta el-Akberî, el-İbanetu an şeriati’l-fırkati’n-naciye; eş-Şehristanî, el-Milel ve’n-Nihel.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet