Hz. Ammar’ın öldürülmesinde, Muaviye ve Amr bin As’ın suçu yok mu?

- Peygamberimizin mucizelerinden biri de gelecekle ilgili verdiği haberlerin doğru çıkmasıdır. Peygamberimiz, Azgın bir taifenin Ammar bin Yasir’i (ra) şehit edeceğini haber vermiştir. Hakikaten Sıffin savaşında bazı azılı insanlar Hazreti Ammar’ı hunharca şehit ettiler. Hazreti Ali (ra) Emevilerin liderlerine haksızlıklarını ispat için yukarıdaki rivayeti onlara hatırlattı, Amr bin As ise siyasi dehasıyla azgın taifenin sadece onu öldürenlerin olduğunu, kendilerinin olmadığını söyleyerek tevil etmiştir.
- Peki, Amr bin As'ın, tevili doğru mudur? ALLAH katında doğruya yakın mıdır?
- Hz. Ammar ı, 2 kişi öldürmüş ama Peygamberimiz, azgın bir topluluk öldürecek demiş. Yani 2 kişiden daha fazla kişiyi kastediyor olması lazım, Amb bin As, bu Hadisi tevil etmiş ama herkesin, hadisleri kendi hissiyatı doğrultusunda tevil etmesi doğru mu?
- Peygamberimiz, Hz. Ammar’ı 2 kişi öldürecek dememiş ki, bir topluluk demiş.
- Ayrıca, Hz. Ammar ı, öldürenleri o savaş meydanına kim getirdi, Muaviye ve Amr bin As’ın teşvik ve telkinleriyle geldiler, sebeb olan yapan gibidir sırrınca, Hz. Ammar’ın öldürülmesinde, Muaviye ve Amr bin As’ın suçu yok mu?

Değerli kardeşimiz,

Bu konuda Amr b. As’ın yaptığı savunma, kendisinin bağlı bulunduğu Muaviye grubu itibariyle kaçınılmaz gibidir. Çünkü, yüzde bir de olsa, öyle bir ihtimal de vardır.

Ancak, dışarıdan objektif olarak konuya bakanlara göre, bunun böyle olmadığı kolaylıkla anlaşılır. Nitekim, -çok marjinal bazı Harici ve Nasıbî zihniyetliler hariç- bütün İslam ümmetinin ittifakla kabul ettiği gerçek şudur ki, Sıffin savaşında Hz. Ali haklı, karşısında olanlar ise haksız idiler. Zaten hadiste kullanılan “el-fietu’l-bağiye” ifadesi, gerçek halifeye karşı çıkan âsiler manasına gelir.

Mesela: Beyhaki’nin verdiği bilgiye göre, İmam Şafii şöyle demiştir: “Emiru’l-Müminin Ali b. Ebi Talib’e karşı münakaşa eden herkes haksızdır.” (Beyhaki, el-İtikad ve’l-hidaye li Sebili’r-reşad, 248)

Abdulkahir el-Cürcani’nin “el-İmame” adlı eserinde verdiği bilgiye göre, Hz. Ali yaptığı savaşlarda isabetlidir, ona karşı savaşanlar ise bâği ve zalimdirler. Ancak onları tekfir etmek caiz değildir. Bu hüküm, Ehl-i sünnet ve’l-cemaatin ittifakıyla sabittir.

İbn Kesir de aynı görüşü paylaşmış, Hz. Ali’nin haklı, Muaviye’nin ise bâği olduğunu belirtmiştir. (bk. el-Bidaye, 7/276)

- Bediüzzaman Hazretleri de bu konuya şöyle işaret etmiştir:

“Hem (Hz. Peygamber:) ferman etmiş ki: (...) 'Bâgî bir taife, Ammar'ı katledecek.'Sonra, Sıffîn Harbi'nde katledildi. Hazret-i Ali, onu Muaviye'nin taraftarları bâgî olduklarına hüccet gösterdi. Fakat Muaviye tevil etti. Amr İbn-ül Âs dedi: 'Bâgî yalnız onun katilleridir, umumumuz değiliz.'" (bk. Mektubat, s. 108)

Üstad'ın şu ifadeleri de konumuza ışık tutmaktadır:

“Hem ölmüş insanları zemmetmek, hiç lüzumu yok. Onlar dâr-ı âhirete, mahall-i cezaya gitmişler. Lüzumsuz, zararlı, onların kusurlarını beyan etmek, emrolunan muhabbet-i âl-i beytin muktezası değildir ve lâzım da değildir, diye Ehl-i Sünnet ve'l cemaat, sahabeler zamanındaki fitnelerden bahis açmayı men'etmişler. Çünki Vakıa-i Cemel'de Aşere-i Mübeşşere'den Zübeyr ve Talha ve Âişe-i Sıddıka (r.a.) bulunmasıyla Ehl-i Sünnet ve'l cemaat o harbi içtihad neticesi deyip; Hazret-i Ali (r.a.) haklı, öteki taraf haksız fakat içtihad neticesi olduğu cihetle afvedilir. Hem Vehhabîlik damarı, hem müfrit Râfızîlerin mezhebleri İslâmiyet'e zarar vermesin diye, Sıffîn Harbi'ndeki bâgîlerden de bahis açmayı zararlı görüyorlar.” (bk. Emirdağ Lahikası-I, s. 204)

İlave bilgi için tıklayınız:

Hz. Ammar'ın katili kimdir? Müslümanların, sahabeler arasında meydana gelen ayrılıklara nasıl bakması gerekir?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet