Gelecekle ilgili en iyi karar nasıl verilir?

- Okul okumak bana anlamsız geliyor son zamanlarda. Bir doktor bir öğretmen ya da avukat mühendis bunların bana manevi heybeme ne getirisi olacak kestiremiyorum. Direkt dini yaşamış olmuyoruz gibi hissediyorum. Okumamı önerdiğiniz kitap vs. var mı?
- İnsan gelecekle ilgili ileri görüşlü olmalı buna en iyi nasıl karar verebilir ilerde yapacağı işe mesela?
- Biz şu anımıza göre şekillendiriyoruz geleceği? Ya gelecekte pişman olursam diye korkuyorum bu yüzden adım atamıyorum?
- Ertelemek ve bir şeylerle oyalanmaya o kadar alışmışım ki masa başında 1 saat duramıyorum bir şeyler öğrenemiyorum ne yapmam lazım?

Değerli kardeşimiz,

Yazdıklarınızdan anladığımız kadarıyla sizin öncelikli sıkıntınız erteleme sorunudur. Diğer konular ise, vicdanınızı rahatlatmaya yönelik savunma mekanizmaları olarak görülmektedir.

Mesela, okul okumanın manasız gelmesi, en popüler ve de faydalı mesleklerin manevi bir faydası olmadığı için anlamsız olduğu gibi düşünceler, kendinizi rahatlatmaya yönelik savunma mekanizmalarıdır.

Burada size tavsiyelerde bulunmadan önce, “erteleme” davranışının altında yatan psikolojik dinamikleri tanımanız gerekir. Çünkü bu sorunun ne olduğunu ve neden kaynaklandığını bilirseniz, onunla baş etmeniz daha kolay olur.

Ardından bu sorunla yüzleşmeniz ve kendinize büyük bir hedef koymanızdır.

Anlattığınız erteleme davranışı, maalesef günümüz insanının en çok rahatsız olduğu davranışlardan biridir.

Erteleme, öncelikle bir kaçınma, kaçma durumudur. Çoğunlukla kişinin içinde bulunduğu olumsuz ruh hâline bağlı olarak ortaya çıkar. Çünkü canı bir şey yapmak istemez, üşenir, zahmete girmek, yorulmak, para harcamak, keyfini bozmak vb. istemez. Ama kişi zamanla bunu alışkanlık hâline getirirse veya kişide bu durum süreklilik arz eden bir davranışsa, işte o zaman erteleme kişinin hayatını etkileyen psikolojik bir soruna dönüşür. Bunun üzerinde durmak ve gerekirse uzman ve dini bütün bir ruh sağlığı uzmanına gitmek gerekir.

Süreklilik gösteren erteleme davranışının altında yatan nedenler kişiden kişiye göre değişir ve çok çeşitlidir.

Ama genel olarak bakarsak; yüksek kaygı, düşük tolerans seviyesi, kızgınlık ve öfkeyi düzenleyememe, başarısızlık düşüncesi, yine yapamayacağım yine olmayacak yine yarıda kesilecek vb. gibi duyguların ertelemeye neden olduğu biliniyor. Çünkü kişi yapacağı işte kendisini yetersiz, eksik görüyorsa veya risk almaktan ve eleştirilmekten korkuyorsa karşı karşıya kalacağı muhtemel olumsuzluklarla yüzleşmek yerine kaçınma davranışını tercih eder.

Bunun yanında kişinin yaptığı işten sıkılması, yapacağı iş nedeniyle zorlanmış, tükenmiş ve yorgun olması, karar verme konusunda sıkıntı yaşaması, belirsiz hedeflere sahip olması, işleri aynı anda ve kısa sürede yapma isteği de ertelemeye neden olan etkenlerdendir.

Köken aile yapısının da bunda etkisi vardır. Örneğin anne-baba mükemmeliyetçi ise veya otoriter ise, çocuğunu sık sık eleştirir, takdir etmezse, çocuk da bir şey yaparken kaygılı olur. Bu kaygıdan kurtulmak için de o işten kaçınır, yani erteler. Veya kişi de mükemmeliyetçi olur, yapacağı şeyleri “doğru düzgün” yapamamaktan kaygı duyar ve kaçınır

- Ertelediğiniz İşle İlgili Duygularınızı Fark Edin

Kaçınılan ve ertelenmek istenilen şey, yapması planlanan şey değil, yapılacağında yaşanılması düşünülen olumsuz duygulardır.

Bu fark edilirse, o duygularla başa çıkmak daha kolay olur. Genellikle, ertelemiş olduğumuz bir işe başladığımızda, tahmin ettiğimiz duyguların çoğunu yaşamayız, yaşasak bile aynı derecede yaşamayız. Bu gerçeği aklınızdan çıkarmayın.

- Düzenli Yürüyüş Yapın

Erteleme sorunu yaşayanların bir diğer temel sıkıntısı motivasyon eksikliğidir. Oksijen, temiz hava, hareket zihninize ve bedeninize enerji verecektir. Bu da sizin motivasyonunuzu güçlendirecektir. Onun için yapacağınız işe başlamadan önce biraz yürüyüş yapın

- Başkalarının Sizi Meşgul Etmeyeceği Zamanlar Seçin

Ortamı öyle düzenleyin ki o şeyi yapmaya başladığınızda aileniz ya da arkadaşlarınızdan hiç kimse sizi yaptığınız işten kaldırabilecek şekilde temas kuramasın.

Ayrıca planladığınız iş bitinceye kadar telefonunuzun sesini kısın, maillerinize bakmayın, sosyal medyaya girmeyin.

- Kendiniz İçin En Verimli Zamanınızı Bulun

Herkesin en verimli olduğu saatler farklıdır. Siz de gün içinde en verimli olduğunuz zamanı tespit edin ve işleri olabildiği kadar o zaman diliminde yapmaya gayret edin.

- Her Gün Bir İşi Yapın

Başlamadan önce düşünün "Bugün yapacak tek şeyim olsa, neyi yapsam en iyi olurdu?" diye sorun ve o işle güne başlayın.

- İşleri Parçalara Ayırın

İşleri bölün; özellikle büyük işleri. Her iş, birden çok alt parçaya bölünebilir. Bu sayede yapılması gereken şey aşmanız gereken kocaman bir dağ gibi değil, ufak şirin tepeler hâline gelecektir.

- En Kolayları Önce Hâlledin

Yapılacak işi böldükten sonra 10 dakika veya daha kısa sürede yapılabilecek olanlar varsa işe onlarla başlayın. Onları yapa yapa aslında ne kadar çok şey yapabildiğinizi fark edeceksiniz. Bu da motivasyonunuzu artıracaktır.

- Kısa Aralar Verin

25 dakika çalışın ve 3 dakikalık kısa molalar verin ki beyniniz rahatlasın.

- Kendinizi Takdir Edin ve Hediyeler Verin

Başlamadan önce ufak parçalar belirleyin ve her parçayı geçtiğinizde gidin ufak bir şey yiyin. Kendi kendinizi tebrik edin. Ertelemediğiniz ve o gün yaptığınız için kendinize güzel şeyler söyleyin.

- Sosyal Medya Kullanımını Azaltın

Erteleme sorunu yaşayanların en çok muzdarip olduğu konuların başında zaman yetersizliği gelir. Bunun için sosyal medya kullanımını azaltılıp daha fazla boş zaman kazanın.

- Sonuca Odaklanmayın, İşinize Odaklanın

Ne yaparsanız yapın, namazınızı kılıp işinizi helal yollarla yapmanın da bir dua ve ibadet olduğunu unutmayın. Üzerinize düşenleri yaptıktan sonra Allah’a tevekkül edin sonucu onun yaratacağını unutmayın. Sonuçta ne verilirse ona kanaat edin ve razı olun. Ancak bununla yetinmeyin ve yeni bir azim ve gayretle yeniden işinize odaklanın ve tekrar yapın.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet