Bu zamanda Peygamber Efendimizin, bilhassa unutulmuş sünnetleri nelerdir?

Değerli kardeşimiz,

Farz ve vacip anlamında, ümmetin tamamen terk ettiği bir sünnetin olmadığını düşünüyoruz. Nevafil ve adab konusunda ümmetten hiç bir kimsenin uygulamadığı bir sünnetin olup olmadığını da bilemiyoruz. Az da olsa bütün sünnetin ümmet içerisinde yaşandığını düşünüyoruz.

Unutulmuş sünnet konusunu, ümmetin genelinin terk ettiği, çok az bir kesimin yaptığı veya arada bir yapılan ve sürekli yapılmayan sünnetler olarak anlamak daha uygun olacaktır.

Sünnet: Peygamberimiz (asm)'in yaptığı, konuştuğu, hal ve hareketlerinin tamamına sünnet diyoruz. Öyleyse hayatı boyunca yaptığı her şeye sünnet diyebiliriz.

Fıkıh kitaplarında geçen sünnet kelimesi ise, daha çok “yaparsak sevabı var, yapmazsak günahı yok” manasına geliyor. Mesela, yemeği sağ elle yemek, dişleri temizlemek, ayakta yemek yememek gibi.

Ancak sünnet kelimesini geniş anlamıyla aldığımızda Peygamberimiz (asv)'in yaptığı her şeyi içine alır. Bu durumda, Allah’ın istekleri ve yasakları da sünnetin içinde yer alır. Mesela, Peygamberimiz (asv) namaz kılmış mı? Evet; öyleyse namaz kılmak da bir sünnettir.

Şu halde sünneti bölümlere ayırmak gerekecektir.

Farz olanlar: Allah’ın mutlaka yapmamızı veya terk etmemizi istediği her şeydir. Allah’ın emir ve yasaklarını en iyi şekilde uygulayıp örnek olan Peygamberimiz (asm)'dir. Biz de ona uymak suretiyle en üst seviyede Peygamberimize uymuş oluruz. Namaz kılmak, oruç tutmak, zina etmemek, haram yememek gibi.

Vacip olanlar: Dinimizin vacipleri. Mesela vitir namazını üç rekat olarak kılmak vaciptir.

Nafile olanlar: İbadetleri yaparken farz ve vaciplerin dışındaki yaptığımız şeylerdir. Mesela, namaz kılarken Kur’an'dan bazı süreleri okumak farz, ama subhaneke duasını okumak nafiledir.

Adab olanlar: Bunlara da edeb diyoruz. Yemek yerken, yatarken, camiye, tuvalete girip çıkarken vb günlük işlerimizi yaparken Peygamberimiz (asm)’e uyarsak o işi adabına uygun yapmış oluruz. Bunlara uymayan ise günah işlemiş olmaz.

Demek ki sünneti farz, vacip, nafile ve adap diye ayırabiliriz. Sünnetin en yükseği ve en faziletlisi bu sıraya göredir.

Bunu bir insanın vücudu gibi düşünebiliriz. İnsanın yaşaması için gerekli organları vardır. Beyin, kalp, kafa vs... İşte iman etmemiz gereken esaslar da ruhumuzun beyni, kalbi gibidir.

Vücudumuzun gözü, kulağı, eli, ayağı vs. duyu organları vardır. Farzlar da bunun gibidir. Ruhumuzun gözü, kulağı, eli, ayağıdır. Farzları yapmayan elsiz, ayaksız, gözsüz, kulaksız bir insan gibi eksiktir.

Vücudumuzda bir de parmak, kaş, saç gibi güzellikler ve süsler vardır. Bunlar olmasa da yaşarız. Ama olduğu zaman daha mükemmel insan oluruz. Bunun gibi sünnetin nafile ve adab kısımları da ruhumuzun süsü ve güzelliğidir. Yapsak çok sevabı var, yapmasak günahı yok.

Özetlersek, farz ve vacip kısımlar mutlaka yapılması gereken sünnetlerdir. Nafile ve adap kısımlar ise yaparsak çok sevabı var.

Haramların durumu ise vücudumuz için aids, zehir ve ateş gibi öldürücü şeylere benzer. Bunlardan koruduğumuz gibi, ruhumuzu da öldürücü ve zehirleyici haramlardan korumamız gerekir.

İşte hadiste geçen sünnet, yapılırsa sevabı olan yapılmazsa günahı olmayan manasında dar anlamda değil, Peygamberimizin (asm) hayatını içine alan geniş anlamıyla ifade edilmiştir.

Diğer taraftan, Peygamber Efendimizin (asm) farz ve vacip olmayan ama yapılırsa sevabı olan, fıkıh kitaplarında da sünnet olarak ifade edilen konuşma, fill, tavır hal ve hareketlerini yazmak için kitap yazmak gerekir. Ayrıca her hak mezhebe göre de bazı şeylerin sünnet olup olmadığı farklıdır.

Bu nedenle, sünnetleri öğrenmenin yolu fıkıh kitaplarını okumaktır. Bu bağlamda Fıkıh, İlmihal ve adab kitaplarını okumanızı tavsiye ederiz.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Sünnet Nedir?

- Sünnetin bağlayıcılığı, örnek alınması ve kaynağının vahiy olup olmadığı ...

- “Ümmetimin fesadı zamanında kim sünnetime temessük ederse (yapışırsa), ...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet