Biruni, Mani'nin son peygamber olduğunu mu söyler?

- El Biruni neden Maniheizm'de Mani'nin son peygamber olduğuna inanıldığını bahsetmiştir?
- Yoksa Mani Muhammed'den mi önce kendini son peygamber ilan etmiştir?
- Bu ne kadar doğrudur?

Değerli kardeşimiz,

Öncelikle ifade edelim ki, Mani’nin son peygamber olması iddiası batıldır, geçersizdir.

Bu nedenle Biruni de Mani’nin bazı eserlerini okuduğunu, bunların içinde birçok batıl, sapık ve yanlış ifadeler olduğunu söyler ve bu sapık düşüncelerden biri olarak da soruda geçen iddiayı nakleder. (bk. Biruni, el-Asar, 208)

Demek ki, Biruni bu iddianın geçersiz ve batıl olduğunu ifade etmek için söz etmiştir.

Maniheizm ile ilgili bilgiler farklı şekillerde geldiği gibi, bu dininin kurucusu Mani’nin şahsiyeti ile ilgili olarak da ayrı muhtevalar ibraz edilmiştir.

Yaklaşık 216-276 yıllar arasında 60 yıl yaşamış olan Mani’nin öğrencileri onun misyonunu devam ettirmiş, Mani’yi Mecusilere “Zerdüşt’ün manevî oğlu”, Budistlere “geleceğin Buda’sı”, Maitraya ve Hristiyanlara “Faraklit” şeklinde anlatmışlardır.

Gelişmiş bir misyonerlik teşkilatına sahip olması sebebiyle Maniheizm, Güney İran ve Mezopotamya sınırlarını aşarak Mısır, Anadolu, Avrupa ve Asya içlerine kadar ulaşan Maniheizm IV. yüzyılda Hristiyanlığın en büyük rakibi konumuna gelmiş, VIII. yüzyılda Bögü Han’ın genelgesiyle Doğu Türkistan’da Uygurlar’ın resmî dini olmuştur.

Ancak VI. yüzyıldan sonra Batı’da, XII. yüzyıldan sonra da Asya’da gerilemeye başlamıştır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet