Allah, neden sadece bana ibadet eder dememiş?

- Enbiya 73. ayette “onlar sadece bize ibadet eden kimselerdi” diye geçiyor. Halbuki bütün ibadetler Allah’a racidir, neden bize deniliyor. Hikmeti nedir?
- Onlar sadece bana ibadet eden kimselerdi demesi gerekmez miydi?

Değerli kardeşimiz,

a) Evvela Kur'an-ı Kerim'de Allah Teâlâ bazen, kendisiyle ilgili olarak "biz" ifadesini kullanması, onun azamet ve şanının yüceliğine işaret eder. Hemen bütün dillerde saygı ve yücelik ifadesi olarak bu tür ifade biçimine başvurulmaktadır. Söz konusu ayette de mabud olan Allah’ın ibadet edilmeye layık, azamet sahibi bir ilah olduğuna işaret etmek üzere “biz” kelimesi kullanılmıştır.

b) Ayrıca soruda yer alan,

“Onları, emrimizle doğru yolu gösteren önderler yaptık ve kendilerine hayırlı işler yapmayı, namazı dosdoğru kılmayı, zekâtı vermeyi vahyettik. Onlar yalnız bize ibadet eden kullardı.” (Enbiya, 21/73)

mealindeki ayetle ilgili olarak denilebilir ki, ibadet etmek Allah’ı tazim, takdis ve tenzih etmektir. Özellikle namazlardaki bu manaların çekirdeği “tahmid, tesbih, tekbir ve tehlil” zikridir. Bunlar, yalnız Zât-ı Akdese değil, onun isim ve sıfatlarına da bakar.

Mesela: ibadet eden kimse, Allah’ın kemalini, celal ve cemalini takdis ederken, onun Zat-ı Akdesinin yanında bütün güzel isimlerini ve mukaddes sıfatlarını da takdis ve tenzih etmiş olur.

İşte ayette “bize ibadet ederlerdi” ifadesinde “Bizim bütün kutsal sıfatlarımızın ve güzel isimlerimizin, her türlü noksandan beri olduğunu ibadetleriyle ilan ediyorlardı.” teması işlenmiş olabilir.

c) “Biz” denilmesindeki hikmetlerden biri de ilgili yerde -icat noktasında hiçbir tesirleri olmamakla beraber- yine de hikmet açısından ilgili fiillerde "vasıtaların devreye girmesinden dolayı cem sigası / biz” kullanıldığı ifade edilebilir.

Mesela: “Hiç şüphe yok ki, Kur'an'ı biz indirdik, elbette onu yine biz koruyacağız.” (Hicr, 15/9) mealindeki ayette “Kur'an'ı biz indirdik” ifadesinde vahyin melek vasıtasıyla indirildiğine; “elbette onu yine biz koruyacağız” ifadesinde ise, lafız ve mana itibariyle Kur'an’ı korumanın “hafız, fakih, müfessirler” gibi değişik ilim sahasındaki âlimlerin vasıtasıyla olduğuna işaret edilmiş olabilir.

d) Bazen Kur'an’da "biz" tabiri, insanları benlik hissinden vazgeçirmek için terbiye ve misal olsun diye ifade ediliyor. Yani azamet ve büyüklük sahibi bir Zat-ı Akdes bile “biz” diye hitap ediyorsa, hiç iktidar ve sermayesi olmayan insanın “benliğini, egosunu, enaniyetini” BEN ile ifade etmek yerine “ene”yi “nahnu”ya tebdil ederek, şahsi iktidarından ziyade içinde bulunduğu cemaatin şahs-ı manevisine dayanmayı öğreten bir terbiye metodu olabilir.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Neden 'Biz'?

- İlah Kur'an-ı Kerim'in bazı ayetlerinde "Ben" veya "Biz" yerine "O" ifadsesinin ...

- Kur'an-ı Kerim'de Allah Teala'nın, "Biz yarattık, biz yaptık." gibi ...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet