Akraba evliliği ile ilgili yasak var mıdır?

- Dinimiz akraba evliliğini prensipte mübah kılmış bazı şartlarla. Ama aile erkanı buna müsaade etmiyor ve “Dinde yoktur böyle bir şey. Eskiden şartlara göre öyle bir şey belki olmuş olsa da (eskiden kadınlar azmış) bugün böyle bir şey yok.” diyorlar.
- Dinde ve mezhepte herhangi bir yasak var mıdır bu konuda ve böyle konuşanlara nasıl tepki verilir?
- Ayrıca, Ahzab suresinde 50. ayette bu konu islenirken "müminlerde değil de hassaten peygambere helal kılınmıştır" diye bir bahis geçiyor. Bunu nasıl anlamalıyım? Çelişki mi var?

Değerli kardeşimiz,

Kur'an-ı Kerim'de nikahlanması caiz olmayan kadınlar zikredilmektedir. Bunlar kısaca şöyle sırlanabilir:

“Üvey anneler, anneler, kızlar, kız kardeşler, halalar, teyzeler, erkek kardeşin kızları, kız kardeşin kızları, süt anneleri, süt kız kardeşleri, kaynananalar, üvey kızlar, öz oğulların eşleri, iki kız kardeşi birlikte nikahlamak haram kılınmıştır.” (bk. Nisa, 4/22-23)

Görüldüğü gibi burada yakın akraba ile evliliğin caiz olmadığına dair hiçbir ifade yoktur.

Kur'an’da nikahlanmaları haram olan kadınların durumları şöyle tasnif edilebilir:

- Kişiye nikahı ebedi olarak haram olan kadınlar:

a) Soy itibariyle yakınlığı bulunan kadınlar. Bunlar yedi sınıftır:

1. Anne ve büyük anneler.

2. Kızlar.

3. Kız kardeşler: İster ana-baba bir, ister baba veya ana bir kardeş olsun, oğlan kardeşle evlenemez.

4. Halalar: Gerek ana-baba bir, gerekse sadece ana veya sadece baba bir olsun, bir erkeğin hala ile evlenmesi asla caiz değildir.

5. Teyzeler: Bir erkek, ister ana-baba bir, isterse sadece ana veya sadece baba bir olsun, teyze ile asla evlenemez.

6. Erkek kardeşlerin kızları: İster ana-baba bir, ister sadece ana veya sadece baba bir olsun; bir erkeğin, biraderinin kızı ile evlenmesi kesinlikle haramdır.

7. Kız kardeşlerin kızı: Gerek ana-baba bir, gerekse sadece ana veya sadece baba tarafından olsun, bir erkeğin hemşiresinin kızı ile evlenmesi haramdır. Çünkü o erkek, bahsi geçen kızın dayısı olmaktadır.

b) Hısım-akrabalık yoluyla nikahlanmaları haram olan kadınlar:

Ebedi olarak haram olanlar:

1. Kayın valideler.
2. Gelinler.
3. Üvey anneler.
4. Üvey Kızlar.

Geçici olarak nikahlanmaları haram olanlar:

1. Karısının kız kardeşi.
2. Karısının halası.
3. Karısının teyzesi.

Karısı kendisinden boşanır veya ölürse, o zaman haramlık sebebi ortadan kalkmış olur.

- İslam’da açıkça nikahlanması haram olduğu bildirilen söz konusu yukarıdaki kadınların “yakın akraba evliliği” ile ilgili bir münasebetinin olmadığı açıktır. Aklı başında hiçbir Müslüman bunlarla evliliğin olabileceğini söylemesi mümkün değildir.

O halde, “yakın akraba” evliliği konusu bunların dışında kalan yakınlarla ilgilidir.

Buna göre, bu haram olanlardan sonra ilk dairede yer alan kadınlar “Teyzenin kızı, halanın kızı, dayının kızı ve amcanın kızı” gibi kadınlardır. Bunlarla evliliğin “ancak bazı şartlara bağlı olarak caiz olduğuna” dair bir bilgi bulmak imkânsız olduğunu düşünüyoruz. Çünkü böyle bir şey yoktur.

- Yaklaşık bin beş yüz yıllık İslam tarihi boyunca, binlerce teyze, amca, dayı, hala çocuklarının evlenmesi bu söylediklerimizin açık kanıtıdır.

- Ahzab suresinde (33/50) yer alan “Hala, teyze, dayı amca kızları” ile evlenmenin caiz olması, yalnız Hz. Peygamber (asm)'e mahsus olduğu iddiası, hiçbir delile dayanmamaktadır.

İslam fıkhının genel kuralı şudur: “Bir delil olmadığı sürece Hz. Peygamber (asm)'e helal kılındığı bildirilen hususların hepsi bütün müminler için geçerlidir.” (bk. el-Mevsuatu’l-fıkhıye, 36/212)

Ayette yer alan “bu hükümler sana mahsustur…” mealindeki ifadeden maksat, dörtten fazla kadınlarla evlenmesi, nikah olmadan bir kadının kendisini ona "hibe" etmesi, mehir ve veli olmaksızın evlenebilmesidir. Yani, bu hususiyet zikredilen kadınların kendileriyle ilgili bir tahsis değildir. (bk. Kurtubi, ilgili ayetin tefsiri)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet