Mizaç yapılarımızı öğrenmenin sakıncası var mı?

Enneagram ilmiyle ilgilenmek dinen mahzurlu mudur?

Değerli kardeşimiz,

Enneagram, insanların mizaç ve kişilik yapılarını belirlemeye yönelik bir yöntem olarak tanıtılmaktadır. Ancak bunun kesin ve değişmez bir ilim olduğunu söylemek doğru değildir.

Öncelikle, bu tür testlerde kullanılan metotlar; deneysel, ölçülebilir, laboratuvar temelli bilimsel verilerle tam anlamıyla desteklenmiş değildir. Çoğu kez, yöntemi geliştiren veya uygulayan kişinin yorumlarına, psikolojik varsayımlarına ve değerlendirmelerine dayanır.

Bu yönüyle; hava tahmin raporları, astroloji veya benzeri sonradan oluşturulan teoriler gibi, kesin tecrübi ölçümle doğrulanabilir nitelikte değildir.

Bununla beraber, Kuran ve Sünnetin ışığında, naklî, aklî ve hatta hissî delillerden istifade ederek insanın kendi nefsini, huyunu ve karakterini tanımaya çalışmasında dinen bir sakınca yoktur. Kişi, kendini tanımak suretiyle nefsinin zaaflarını ve güçlü yönlerini bilerek daha iyi bir kulluk şuuruna erişebilir.

Bu durum, hadis olmadığı halde meşhur sözlerden kabul edilen ve bazı sofiler tarafından dile getirilen, Yahya b. Muaz er-Râzî’ye nispet edilen şu kelâm-ı kibara da uygundur:

“Kendini bilen, Rabbini bilir.” (bk. Zerkeşî, el-Ehâdîsu’l-Müştehire, 1/129)

Özetle:

Enneagram gibi yöntemlerin kesin ilim olarak görülmesi doğru değildir.

Ancak kişiliğini tanıma çabasının dinen sakıncası yoktur, yeter ki bu yöntemler mutlak hakikat gibi görülmesin ve kişinin din anlayışını gölgelemesin.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet