Üsame b. Zeyd soyundan dolayı hor mu görüldü?

- İslamiyet’te soy üstünlüğü var mı?
- Üsame bin Zeyd’i sırf soyundan dolayı komutan olarak uygun görmeyen sahabeler oldu? Bu ne kadar doğru?
- Allah katında tabi ki yok ama insanlar katında var.

Değerli kardeşimiz,

- Hayır, Hz. Üsame b. Zeyd’in soyundan dolayı hor görülmesi diye bir durum yoktur. Konu, içinde Hz. Ebu Bekir, Hz. Ömer gibi sahabilerin bulunduğu bir orduya, Hz. Üsame gibi henüz yirmisine bile ayak basmamış bir delikanlının kumandan tayin edilmesidir.

Konu özetle şöyledir:

- Hz. Üsame, ordusunu hazırlamakla meşguldü. Müslümanlar da harbe katılmak üzere hazırlıklarını tamamlamaya çalışıyorlardı. İslam ordusunda Hz. Ebu Bekir, Hz. Ömer, Hz. Osman, Hz. Sad bin Ebi Vakkas, Ebu Ubeyde bin Cerrah gibi ashab-ı kiramın ileri gelenlerinden birçok kimse vardı. Bunların üzerine henüz yirmi yaşına basmamış Hz. Üsame kumandan tayin edilmişti.

Bu durum, hoşa gitmeyen bazı sözlerin söylenmesine sebep oldu:

"Henüz yirmisine ayak basmamış bir delikanlı kumandan tayin ediliyor. Ashabın ileri gelenlerinden birçok kimse emri altına veriliyor. Bu nasıl olur?"

Ayyaş bin Ebi Rebia ise, "İlk Muhacirlerin başına bu genç nasıl kumandan tayin ediliyor?" diyordu. (bk. İbn Sad, Tabakat, 2/145-147)

Sanki bir anda Hz. Üsame'nin Resul-i Kibriya Efendimiz (asm) tarafından tayin edildiği unutuluvermiş gibi birtakım söz ve dedikodu çıkmıştı. Duruma Hz. Ömer (r.a.) muttali oldu. Bu tarz sözleri sarf edenlere gereken cevabı verdikten sonra, meseleyi gidip Hz. Peygamber (asm) Efendimize intikal ettirdi.

Peygamberimiz (asm) yakalandığı hastalığın şiddetinden yatağında yatmaktaydı. Haberi alır almaz, kızgınlığının ifadesi yüzünde belli oldu. Sargılı başı ile yatağından kalktı. Ashabın yardımıyla mescide giderek minbere çıktı. Allah'a hamd ve senada bulunduktan sonra şöyle buyurdu:

"Ey insanlar!.. Üsame'yi kumandan tayin ettiğim için bazılarınızın ileri geri konuştuğunu duydum. Benim Üsame'yi kumandan tayin etmeme itiraz ediyor gibisiniz!

Daha önce Üsame'nin babasını kumandan tayin ettiğim zaman da aynı şeyi yapmıştınız. Vallahi, nasıl babası kumandanlığa layık olduğunu göstermişse, Üsame de babasından sonra kumandanlığa layık bir kimsedir.

Babası nasıl en sevdiğim biri idiyse, Üsame de en sevdiğim kimselerden biridir. O da babası da her türlü hayrı işleyebilecek yaratılışa sahip kimselerdir.

Onlardan hayırlı işler bekleyiniz. Muhakkak ki Üsame sizin hayırlı olanlarınızdandır ve bu işe ehliyetli birisidir." (bk. İbn Sad, a.y.; İbn Hanbel Müsned, h. no: 5848 5848; Müslim, h.no: 1884-1885)

Bundan da açıkça anlaşılıyor ki, kaynakların çoğunda Hz. Üsame’ye karşı yapılan dedikodular “soyculuk” üzerine değil, “yaşçılık / yaşının küçük olduğu” çevresinde yapılmıştır.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet