Nasıl bir konuşma örneği olmalı?

- Dinimizde çoğu hadislerde susmanın, sükutun, vakarlı olmanın ve sadece hayırlı konuşmanın fazileti oldukça çok belirtiliyor. Ayrıca güler yüz sadakadır hadisi de aklıma geliyor hem vakarlı ağır başlı olup nasıl güler yüzlü olabilirim bunun örneği nedir?
- Arkadaşlarımızla, çevremizle veya iş ortamında nasıl bir sohbet muhabbet olmalı bunun örneğini verebilir misiniz acaba nasıl konuşmalıyız?
- Mesela susmak çok faziletli deniliyor ama ben dükkan işletiyorum her zaman müşterilerle etkileşim içerisindeyim müşterilere nasıl konuşmam gerekir; elbet bir şey soracaklar elbet hâl hatır soracağız birbirimize
- Arkadaşlarımla bir araya geldiğim zaman nasıl bir konuşma örneği olmalı?
- Bunu açıklarsanız çok sevinirim aydınlanmak istiyorum bu konuda ve dilimi dizginlemek istiyorum umarım kendimi açıklayabilmişimdir.

Değerli kardeşimiz,

İnsan sosyal bir varlıktır ve ancak sosyalleşirse, yani aile ve toplum ile birlikte olursa huzurlu olabilir. Aile, akrabalık ve toplum içinde olmak ise, iletişimi beraberinde getirir.

Bu çerçevede Allah’ın bize ihsan ettiği olmazsa olmaz nimet iletişim becerisidir. Nitekim insan ile diğer varlıkları ayıran en önemli farklardan birisi de işte budur. Onun için, insanoğlu için aslolan susmak değil, iletişim hâlinde olmaktır.

Ancak, İslamiyet, insanın yaratılış gayesine uygun bir mükemmelliğe ulaşması ve kendisini günahlardan koruması için her konuda olduğu gibi konuşma ve iletişim kurma konusunda da bazı ölçüler getirmiştir. Bu ölçülere riayet ettiğimiz sürece iletişim kurmaktan çekinmeyin.

1. Mecbur kalmadıkça karşı cinsle ihtiyacımızın ötesinde sohbet etmemek

Mesela iş yerininiz var, müşterilerinizin selamını almak, sorularına gereği kadar cevap vermek, ihtiyaç hâlinde sattığınız malzeme hakkında bilgi vermek, ama onlarla bunun dışında başka konularda sohbet etmemek hakkınızda daha hayırlıdır.

2. Üslup ve ses tonunuza dikkat edin, gereksiz rahatlıktan kaçınmak

İhtiyaç hâlinde karşı cinsle iletişim hâlinde iken, önemli olan bir diğer konu da konuşmanın içeriği kadar, üslup ve ses tonunuza dikkate etmek, gereksiz rahatlıktan kaçınmaktır. 

Mesela, müşterilerinizle konuşurken, sadece işiniz gereği iletişim hâlinde olduğunuzu, karşı cinsle aranızda mesafe olduğunu ve sohbeti ileriye taşımaya çekindiğinizi; ses tonunuz ve kullandığınız kelimelerle açıkça belirtmenizdir.

3.  İslam ve toplum ahlakının çizdi çerçevede konuşmak

Vakarlı olmak, susmak, içe çekilmek, asık suratlı olmak, kendini toplumdan izole etmek değildir. Vakarlı olmak kişiliğine, yaşına, cinsiyetine ve eğitimine uygun olarak İslam ve toplum ahlakının çizdi çerçevede konuşmaktır.

Mesela, yalan söylememek, gıybet etmemek, aşağılayıcı ve tahkir edici konuşmamak, kavli-leyinle konuşmak, toplumda bağırıp çağırmamak, sesini yükseltmemek, her eleştiriye, her kötü söze öfkelenip karşılık vermemek, ama konuşması gereken yerde de bu çerçevede konuşmaktan çekinmemektir.

4. Yumuşak biry üz ifadesi takınmak

Bu çerçevede iletişimde “güler yüzlü olmak” demek, sürekli sırıtmak değil surat asmamak, gergin ve asabi görünmemek ve yumuşak bir yüz ifadesi takınmak demektir. Aile ve akraba çevresinde ise yer geldiğinde tebessüm hâlinde olmaktır.

Yoksa sürekli güler yüzlü olmaya çalışmak insanı yorar ve yanlış anlaşılmalara neden olur. Zaten sürekli güler yüzlü olmak da mümkün değil, doğru da değildir. İnsanın her hâli bir diğerine benzemez. İnsan olmasının gereği olarak bazen hüzünlü, sıkıntılı da olabilir, keyfi de olmayabilir.

5. Hakkı konuşmak ve haktan söz etmek

Hemcinsiniz olan arkadaşlarınızla tabii ki sohbet edeceksiniz, gülüp konuşacaksınız. Esas olan hakkı konuşmak, haktan söz etmektir. Bu hak içine, kişinin kendisine, çevresine faydalı olan her türlü ahlaki, dini, kültürel vb konular da dâhildir. Bir sorununu arkadaşı ile paylaşıp, dertleşmek veya onu dinlemek, görüş bildirmek de sağlıklı iletişimin bir parçasıdır. Ayrıca öğrenci ise okul ve derslerden söz etmesi, iş adamı ise, iş dünyasından ve sorunlarından konuşması, bu kapsamda her türlü görüş alışverişinde bulunmasında da hiçbir mahsur yoktur.

Burada mahsurlu olan sohbet içeriği, malayanı olan, dünya ahiret hiç kimseye faydası olmayan şeylerle zamanını boşa harcamaktır.

Mesela, magazin ve modadan uzun uzun söz etmek, ayrıntılı spor haberlerinden konuşmak, birisinin dedikodusunu etmek, orda bulunmayan birisinin malınden mülkünden, servetinden, güzelliğinden söz etmek, kişiye yakışmayan geyik muhabetinde (yararsız, uzun uzadıya konuşma) bulunmak doğru değil.

Bununla beraber, insan olarak sürekli ciddi konuları konuşamayız, bazen havadan sudan konularda muhabbet etmenin de hiçbir mahsuru yoktur...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet