Nassların doğru yorumlanması gerektiğine örnek verebilir misiniz?

Değerli kardeşimiz,

Her namazda Allah'tan sırat-ı müstakim yoluna iletilmemizi ister ve devamında

صِرَاطَ الَّذ۪ينَ اَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْۙ غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلَا الضَّٓالّ۪ينَ  

 "Gadab edilenlerin ve sapanların yoluna değil." (Fatiha, 1/6-7)

diyerek, bu tür kimselerden olmaktan Ona sığınırız. (Fatiha, 1/6-7) Hz. Peygamber (asm), ayette geçen "gadab edilenlerin" Yahudiler, “sapanların” Hristiyanlar olduğunu bildirir. (bk. Tirmizi, Tefsir, 1/2) Hz. Peygamberin bu şekildeki beyanı, gadap edilen ve sapanların en belirgin tipleriyle bir açıklama olarak kendini göstermektedir. Yoksa gadap edilenler sadece Yahudiler, sapanlar da sadece Hristiyanlar değildir. 

Bu bağlamda şu ayete de bakabiliriz:

وَاَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ  

“Onlar için gücünüzün yettiğince kuvvet hazırlayın.” (Enfal, 8/60)

Hz. Peygamber (asm), ayetteki "kuvvet" ifadesini, "kuvvet atmaktır" şeklinde açıklar ve bunu üç defa tekrarlamak suretiyle vurgular. (Ebu Davud, Cihad, 23; İbn Mâce, Cihad, 19) Şüphesiz bu açıklama, kuvvetin büyük ölçüde atmaya dayanması noktasındandır. Bu, Rasulullah devrinde ok, mızrak, mancınık atmak şeklinde idi. Fatih Sultan Mehmet, ayeti kendi devrinin şartları içinde “şahi topları atmak” şeklinde anladı ve uyguladı, Orta Çağı kapayıp Yeni Çağı açtı. Günümüzde ise ayet bomba atmak, füze atmak şeklinde yorumlanabilir. Çünkü bugünün savaşlarında da daha iyi atan savaşı kazanmaktadır.

Öte yandan Hz. Peygamberin (asm) "kuvvet atmaktır" yorumu ayetin bir cihetle açıklaması olarak görülebilir, çünkü kuvvet sadece atmaktan ibaret değildir. Yani O, ayetin pek çok yönlerinden en dikkat çeken bir yönünü söyleyerek açıklamıştır. Bu açıklama tahsis için olmayıp temsil içindir. Ayetin açıklaması bağlamında şunlar gibi açıklamalar yapmak mümkündür:

- Bilgi kuvvettir.
- Ekonomik güç kuvvettir.
- Medyaya sahip olmak kuvvettir.
- İyi yetişmiş elemanlar kuvvettir…

Elhasıl: Ayet, lafız olarak bütün bunları ve hatta daha ötesini içine alacak bir terkipte bizlere mesajını sunmuştur. Bu manalardan birini kabul, diğerlerinin reddini gerektirmez.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet