Milletlerin birbirinden farklı özelliklerinin ve milli karakterlerinin olması, neden kaynaklanıyor?

- Milletlerin farklı özelliklerinin olduğu doğrudur. Yalnız bu farklılık -genetik faktörler yanında- daha çok, çevreye bağlı olarak gelişen psikolojik ve sosyolojik faktörlerle alakalı gibi görünmektedir. Bunun böyle olduğunu gösteren bazı hususları aşağıda arz ediyoruz:

a. Evvela, bütün insanlar Hz. Âdem ve Havva’nın çocukları olduklarına göre, oradan tevarüs ettikleri ortak genetik yapıları vardır.

b. Bütün ırklar, Hz. Nuh’un torunları olarak da amca çocuklarıdır. Bu da  bütün ırkların ortak yanlarının çok olduğunun belgesidir.

c. Milletlerdeki farklılık üzerinde en etkili olan bir faktör de sosyal çevredir. “Üzüm üzüme baka baka kararır” diye bir ata sözü vardır. Örneğin, ilme değer verilen bir çevrede yetişenler, ilmin insana verdiği değeri düşünerek o da onu meşgul olur.

- Mesela, Yahudilerde bir şekilde ilim sevgisi sosyal bir olgu olarak ortaya çıkmış, bu çevrede yetişen diğer Yahudiler de bu yolu takip etmişlerdir. Eskidenberi peygamberlerin torunları olarak kâfirlere karşı bir “üstünlük” taslamış olan Yahudiler, zamanla bu duygularına karşı besledikleri aşırı üstünlük psikoloji, onları diğer insanlardan daha farklı kılacak ilim, ekonomi ve riyaset düşkünü yapmıştır. Başka şartların engellediği riyaset heveslerini, dünyaya hâkimiyet idealiyle birleştirerek onun elzem şartı olan değişik ilimlerde oldukça ileri gitmişlerdir. Fakat aynı Yahudiler, dünyaya olan bu düşkünlükleri sebebiyle -ölümle maşukları olan dünyadan ayrılmamak için- oldukça korkak bir karaktere sahiptir.

Buna karşılık, örneğin Türkler, göçebe hayatın verdiği hareketlilik, yurt bulma hevesi, hayatı sürdürme zorunluluğu, onları cesur, yiğit, atılgan, dinamik bir ortak yapıya kavuşturmuştur. Bu sosyolojik vaka, onlarda şecaat ve başkalarına karşı hâkimiyet kurma psikolojisinin gelişmesine neden olmuştur.

d. Aynı milletten farklı çevrelerde yaşayan insanların çok farklı karakter göstermeleri de, sosyal şartların, insan psikolojisi üzerindeki tesirini göstermektedir. Bu gün, Amerika’da bulunan değişik milletlere mensup olan kimseler, oranın şartlarına bağlı olarak çok güzel ilmî keşifler yapabiliyorlar. Onların millettaşları -zekâ bakımından onlardan geri olmamalarına rağmen- kendi memleketlerinde bunu başaramıyorlar.

e. Bugün ırkların karakterinden çok, toplumların karakterlerinin söz konusu olduğu gerçeği daha da ön plana çıkmıştır. Örneğin, Müslüman olan Türklerle Müslüman olmayan Türklerin karakterleri arasında dağlar kadar fark vardır. Cahiliye devrinin  cahil Araplarından, dünyaya üstat olan Araplar çıkaran İslam dinidir. Zaten İslamî literatürde Milletler ikiye ayrılmış; İslam milleti, küfür milleti. Bu konuda daha pek çok faktörlere işaret edilebilir. Sanırız, konuya ışık tutacak ve amacını aşmayan bazı pencereler açılmıştır.