Meşguliyetinin olduğunu ve beş vakit namazı (vaktinde) kılamayacağını söyleyen sahabiye, sabah ve ikindiyi kılmasını emretmesi bu iki namazın kılınmasının yeterli olacağı anlamına mı gelmektedir?

- Abdullah İbnı Fudale: Babasından naklen anlatıyor;
"Rasulullah'ın bana öğrettikleri arasında: Beş vakit namaz vardı. Ben: "Bu beş vakit, benim meşguliyetlerimin bulunduğu zamanlardadır. Bana (bunların yerine geçecek) cami (kapsamlı) bir şey emret, öyle ki onu yaptım mı benden beş vakit namaz yerine geçsin!" dedim. Bunun üzerine: "Öyleyse asreyne devam et." buyurdu. Bu kelime bizim dilimizde yoktu. Bu sebeple: "Asreyn nedir?" diye sordum. "Güneş doğmazdan önceki namazla güneş batmazdan önceki namaz" buyurdu. Ebu Davud, Salat 9(428)
- Bu rivayet ne demektir?
- Hani Peygamberimiz sabah ve akşam (veya ikindi) namazlarını kıl sana yeter mi demiştir?

Değerli kardeşimiz,

Abdullah b. Fedâle, babasının şöyle dediğini haber ver­miştir: Resûlullah (asm) bana İslâm'ın hükümlerini öğretti. Resulullah'ın "Beş vakitnamaza devam et!" emri bana öğrettikleri arasındadır: Bu vakitlerde benim meşguliyetlerim var. Bana fazilet­leri toplayan bir şey emret, onu yaptığım zaman bana, yetsin dedim. "İki Asr'a devam et." buyurdu. Bizim lûgatımızda bu kelime yoktu. "İki Asr nedir?" dedim. "Güneş doğmadan ve batmadan önceki namaz." bu­yurdular. (Ebu Davud, Salat, 28)

Hadisin zahiri ilk bakışta meşguliyeti olan kişiye sabah ve ikindiyi kıl­masının kâfi geleceği, diğer namazlara lüzum olmayacağı intibaını vermek­tedir. Ancak böyle bir anlam çıkarmak Kur'an ve diğer hadislerin zahirine aykırıdır. Ne var ki Resûlullah (asm)'ın "Beş vakit namaza devam et." emri, "onlara ilk vakitlerinde devam et" manasınadır.

Hadisi haber veren sahâbî, Efendi­miz (asm)'e meşguliyetlerinin çokluğunu, bu yüzden hepsini ilk vaktinde kılmasının mümkün olmadığını özür olarak beyân edip teklifin hafifletilmesini isteyin­ce Hz. Peygamber (asm), başkası olmasa bile özellikle ikisini, sabah ile ikindiyi ilk vaktinde kılmasını, diğerlerini biraz geciktirirse, ilk vaktinde kılınanların diğerlerine keffâret olacağını haber vermiştir.

Hz. Peygamber (asm)'in evvelâ beş vakte devamı emrettikten sonra ikinci se­ferinde sabah ve ikindiyi hususan zikretmesi, bu iki namazın vaktinden son­raya bırakılması ihtimali daha çok olduğundan dolayı da olabilir. Çünkü sabah vakti uyku vaktidir. Yataktan kalkıp namaz kılmak insana ağır gele­bilir. İkindi vakti de özellikle Arabistan gibi sıcak ülkelerde iş güç vaktidir. İnsanlardaki çalışma ve kazanç hırsı bu namazı ihmal etmelerine sebep teş­kil edebilir. Dolayısıyla, bu iki namazı vaktinde kılan kimse diğerlerini ön­celikle kılacağı için Resûlulİah (asm) sadece sabah ve ikindiyi zikretmiş, diğerlerine lüzum görmemiştir.

Bu iki vaktin üzerinde durulmasının bir hikmeti de bu iki vaktin kerahete en yakın vakit olmasındandır. Zira ikindi vakti tehir edildiği zaman kerahet vaktine kalması, sabah namazının ise, güneş doğması ile namazın devamına mâni kerahet vaktinin girmek en­dişesi bulunmaktadır.(Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, Şamil Yayınları: 2/171).

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet