Köpek yetiştirmek, almak- satmak caiz mi?

- Köpek yetiştirip ister büyüğü olsun ister eniği olsun yani yavrusu olsun almak- satmak caiz mi?

Değerli kardeşimiz,

Öncelikle ifade edelim ki, Hz. Peygamber (asm) Efendimizden nakledilen sağlam hadislerde köpek beslemek sınırsız olarak yasaklanmıyor, insanların can ve mal güvenliği için muhtaç oldukları takdirde bu amaca uygun yerde ve şekilde köpek edinmeye ve beslemeye izin veriliyor. Yasaklanan şekil ise bir hobi olarak, zevk için evde köpek beslemektir.

Şu hâlde, ihtiyaç için köpek yetiştirmek veya alım satımını yapmak günah olmaz.

Bu kısa bilgiden sonra detaya gelince:

Bazı hadis rivayetlerinde yer alan yasaklayıcı beyanlar sebebiyle(1) köpeğin satışının ve bu satıştan elde edilen paradan yararlanmanın caiz olup olmadığı fakihler arasında tartışılmış, bu hususta Şafi ve Hanbelîler katı bir tavır sergilerken bir kısım hadislerde satış yasağından av köpeklerinin istisna edilmesini(2) göz önüne alan bazı tabiîn fakihleriyle Malikîler av, bekçilik gibi dinen serbest olan kullanım amaçlarıyla köpeğin alım satımına cevaz vermiş, Hanefiler ise satım akdinin genel şartlarındaki teorik çerçeveyi uygulayarak bu ayırımı da yapmaksızın kural olarak caiz görmüştür.(3)

Köpekle ilgili olarak özellikle günümüzü daha yakından ilgilendiren bir diğer fıkhi tartışma, köpeğin evde beslenmesinin caiz olup olmadığı hususundadır.

Hz. Peygamber (asm) döneminde bazı sahabilerin evlerinde kanarya, serçe, güvercin gibi hayvanlar beslediği ve bunun Resul-i Ekrem (asm) tarafından teşvik edildiği bilinmektedir.(4) Bu rivayetlerden hayvan hakları ihlal edilmediği, çevre için rahatsızlık ve kirlilik teşkil etmediği sürece evde hayvan beslemenin kural olarak caiz sayıldığı anlaşılmaktadır.

Ancak evde köpek beslenmesinin fıkhî hükmü genel kurala göre kısmen farklı bir durum arzeder. Konuyla ilgili olarak Peygamber Eendimiz (asm);

- Ziraat veya hayvancılık faaliyeti ya da bekçilik veya av gibi bir sebep olmaksızın köpek besleyen kimsenin çeşitli iyi davranışlarından elde edeceği sevap ve mükâfattan her gün bir miktar eksileceğini bildirmiş(5),
- İçinde köpek bulunan eve meleklerin girmeyeceğini ifade etmiştir.(6)

Gerek bu hadislerden gerekse köpeğin artığının necisliğiyle ilgili hadislerden hareketle fakihler, avlanmanın yanı sıra ihtiyaç duyulan diğer alanlarda kullanılmak üzere köpek beslenmesinin caiz olduğunu, ihtiyaç olmadığı durumlarda evde köpek beslenmesinin caiz sayılmadığını söylerler.

İslam dini çevreyi, tabii güzellikleri korumayı, hayvanlar da dahil bütün canlılara karşı merhametle davranmayı emretmiş, hayvanlara eziyet edilmesini, onların boş yere öldürülmesini yasaklamıştır. Bir ara köpeklerin Hz. Peygamberin (asm) emriyle veya bilgisi dahilinde öldürüldüğüne dair rivayetler de (7) saldırgan ve kuduz köpeklerle ilgili olmalıdır.

Müslümanların kültür tarihinde geliri aç kalan hayvanları doyurmaya tahsis edilmiş vakıf örnekleri vardır. Ancak İslam dini insan sağlığına, temizliğe ve koruyucu hekimliğe de ayrı bir önem vermiştir. Köpeğin ihtiyaç halinde beslenmesine izin verilmesi, fakat ev içinde süs hayvanı olarak beslenmesinin hoş karşılanmaması bu anlayışın sonucu olmalıdır.

Demek ki, sürüyü veya evi beklemek gibi ihtiyaçlar sebebiyle köpek edinmeye ve beslemeye izin verilmiştir. Bunun dışında zevk için köpek edinmenin ve beslemenin birçok masrafı (israfı) ve zararı vardır; herhâlde bu yüzden olmalıdır ki izin verilmemiştir.

Bir de metafizik âlemde nelerin nasıl olduğunu bilmiyoruz, müminlerin civarındaki manevi varlıkların köpekten rahatsız olmaları da muhtemeldir.

Kaynaklar:

1) Buhârî, Büyu, 113; Müslim, Müsakat, 40-42.
2) Nesâî, Büyu, 91.
3) Kâasani, Bedai, 5/143; İbn Rüşd, Bidayetü’l-müctehid, 2/105.
4) Buhari, Edeb, 81, 112; Müslim, Adab, 30; Heysemî, Mecmezu’z-zevaid, 4/67.
5) Buhârî, Ḥars̱ ve’l-müzâraa, 3, Zebaih, 6; Müslim, Müsakat, 50-61.
6) Buhârî, Bedü’l-ḫalḳ, 7, 17; Müslim, Libâs, 81-84.
7) Buhârî, Bedü’l-ḫalḳ, 17; Müslim, Ṭahâret, 93, Müsâḳāt, 43-48.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet