İbn Teymiye'nin kader anlayışı nasıldır?

- Genel olarak İslam'a uymayan görüşleri nelerdir?

Değerli kardeşimiz,

- İbn Teymiye’nin kader anlayışı, Ehl-i Sünnet anlayışına uygundur. Kendisi bu konuda kaderi inkâr eden Mutezileyi eleştirir. Şu ifadeleri onun kader anlayışını göstermektedir:

“Kullar / insanlar yaptıkları işlerin / fiillerin gerçek failidirler. Allah ise onların fiillerinin yaratıcısıdır. Kullar / insanlar fiillerinde / işlerinde bir kudret ve iradeye sahiptiler. Onların kudret ve iradelerini yaratan ise Allah’tır.” (bk. İbn Teymiye, el-Akidetu’l-Vasıtıye, 1/108)

- İbn Teymiye’nin Ehl-i sünnet alimlerine aykırı olan görüşlerinden bazıları şunlardır:

İtikatta, kendisi müteşabih sıfatları ve bu konudaki müteşabih ayetleri tevil etmez. Bu yüzden, Allah’a cihet isnat etmek, Allah’ın semadan yere ineceğini, Arşa oturmakta olduğunu, ayrıca cehennemin ebedi olmadığını söylemekle suçlanmıştır.

Ancak, bu konuda nassın zahirine bağlı kaldığını, tevil cihetine gitmediğini ve dolayısıyla (içindeki niyetini Allah bilir) görünürdeki sözleri Ehl-i sünnete aykırı olduğunu söylemek mümkündür.

Tasavvufa karşı bir duruş sergilemiştir. Nasların zahirini esas alarak (İmam Rabbani ve Bediüzzaman’ın büyük bir kutub olarak gördüğü) İbn Arabi gibi bazı zatları tekfir ettiği bilinmektedir.

Bununla beraber, Maruf-u Kerhi, Ebu Süleymen ed-Darani, Cünyed-i Bağdadi, Abdulkadir Geylani gibi ehl-i tasavvuftan övgüyle söz etmesi, onun prensip olarak tasavvufa karşı olmadığını, yalnız kendince hakiki tasavvufu suiistimal edenlere karşı olduğunu söyleyebiliriz.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet