Hz. Bilal kameti / ikameti birer lafızla okurmuş, bilgi verir misiniz?..

- Hz. Bilal kameti birer lafızla okurmuş, Hanefiler ise ikişer lafızla okuyor, nasıl okumak gerekir? - Kameti birer lafızla okumakta bir sakınca var mıdır?

Cevap

Değerli kardeşimiz,

Bu konuda değişik rivayetler vardır. Şafiiler birer lafızla kamet okunması gerektiğine dair rivayetleri esas almışlardır. Hanefiler ise ikişer lafızla okunması gerektiğine dair rivayetleri esas almışlardır. Herkes kendi mezhebine göre amel etmelidir. Ancak bu konuda Şafii mezhebine göre amel etmeniz namaza bir zarar vermez.

- Hz. Enes (radıyallâhu anh) anlatıyor:

"İnsanlar çoğalınca, herkesçe bilinecek olan bir şeyle namaz vaktinin duyurulmasının gerektiğini aralarında konuştular. Bu meyanda bir ateş yakılması veya bir çan çalınması teklif edildi.

"Bunun üzerine Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) Bilâl'e emrederek ikişer kere söyleyerek ezan, birer kere söyleyerek de ikâmet okumasını emretti." [Buhârî, Ezân 2, 3, Enbiya 50; Müslim, Salât 3, (378); Ebû Dâvud, Salât 29, (508); Tirmizî, Salât 141, (193); Nesâî, Ezân 2, (2, 3).]

Tirmizî'nin bir rivayetinde şöyle gelmiştir:

"(Abdullah İbnu Zeyd ezanla ilgili kıssayı anlatırken elfazı ikişer ikişer zikretti, ikâmeti ise birer kere zikretti." [Tirmizî, Salât 139, (189).]

Yine Tirmizî'nin bir rivayetinde denmiştir ki:

"Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)'ın ezanı(nda elfaz) çift çift idi, ezanda da ikâmette de." [Tirmizî, Salât 142, (194).]

AÇIKLAMA:

Tirmizî'den kaydettiğimiz son iki ziyadeden birincisi elfazın ezanda ikişer, ikâmette birer kere tekrar edileceği belirtilmiştir. Şâfiî, Ahmed ve cumhur-u ulemâ bu hadisle amel ederek ikâmeti -başta ve sondaki tekbir dışında- birer kere okumak gerektiğine hükmetmişlerdir.

Diğer rivayette ise, ezan ve ikâmet her ikisinde de elfazın ikişer kere okunacağı belirtilmektedir. Bazı âlimler de bunu esas almıştır. Ebû Hanîfe ve ashâbı bu görüştedir.

Hanefî ulema'ya, Sevri, İbnu'l-Mübârek ve ehl-i Kûfe'ye göre, ikâmetteki elfazla ezandaki elfaz sayıca aynıdır, ancak ikâmette kad kâmeti'ssalât ilave edilir ve iki kere tekrar edilir. Bunlar Ebû Dâvud ve Tirmizî'de gelen -yukarıda kaydettiğimiz- Abdullah İbnu Zeyd hadisiyle istidlal ederler.

Diğer taraftan Şâfiî, Ahmed İbnu Hanbel ve cumhur, ikâmetin elfazının onbir kelime olduğu, başta ve sonradaki tekbirlerle kad kâmeti'ssalât lafzı dışında hepsinin birer kere, bu belirtilenlerin de ikişer kere söyleneceğine hükmetmişlerdir. Bunun delilleri Hz. Enes rivayetidir.

Sadece İmam Mâlik kad kâmeti'ssalât lafzının bir kere okunacağına hükmetmiştir. Şâfiî'nin de kavl-i kadiminde buna hükmettiği bilinmektedir.

Hz. Ömer'in "Ben de görmüştüm" demesi üzerine Hz. Peygamber'in hamdederek "Daha sağlam oldu." demesi, rüyanın sıdkına Hz. Ömer'in şehadet etmiş olması sebebiyledir. Çünkü Sekîne onun diliyle birçok fırsatta konuşmuştur.

(bk. Prof. Dr. İbrahim Canan, Kütüb-ü Sitte Tercüme ve Şerhi)

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet