Borç veren mağdur olur mu? Borç alan yatırım yaptıysa, alacaklı onun kârından alabilir mi? İki ay sonra ödenecek borcu beş yıl sonra ödediler. Benim alacağım arsanın fiyatı üç katına çıktı. Bu adamın aldığı ev de yirmi kat değerlendi. Ben mağdur oldum...

Değerli kardeşimiz,

1. Borç para vermek ve iyilik yapmak bir sadakadır. Allah yaptığınız iyiliğin karşılığını verecektir. Buna karz-ı hasen denilmektedir. Bu açıdan verdiğiniz parayı yatırıma dönüştürmediğinizden bir mağduriyet söz konusu olamaz. Dünya açısından kaybınız varsa da ebedi hayat ve ebedi mal mülk açısından büyük kârınız vardır.

2. Ebu Yusuf’a göre alacakların enflasyondan kaynaklanan değer kaybını almak faiz sayılmamıştır. Mesela, bir sene sonra daha önce verilen bir milyon para enflasyon sebebiyle ödeme anında bir buçuk milyona tekabül ederse onu, yani başlangıçta verdiği bir milyon mukabilinde bir buçuk milyon alması caizdir. Çünkü bu para altın ve gümüş olmadığı ve değeri "itibari" olduğu için, kendisine itibar edilen değere göre muamele görür. (Halil GÜNENÇ (Günümüz Meselelerine Fetvalar, I, 320-321)

Fıkıhçılar, enflasyon altındaki farkın caiz olduğunu söylüyorlar. "Örneğin 10 altın 100 milyon lira karşılığı iken, bir arkadaşınıza 100 milyon lira borç verdiniz. Bir sene sonra 100 milyon liranız geri geldi, ancak değer kaybından dolayı 100 milyonunuz sadece 8 altın alabiliyor. Siz iki altın farkını alsanız faiz olur mu?" sorusuna İmamı Azam “Bilmiyorum.” demiş. Bazı fıkıhçılar ise caizdir demiş. Çünkü zarara uğramak söz konusudur.

Zamanımızda değer kaybını belirleyen en güzel ölçünün enflasyon olduğu kabul edilmektedir. Buna göre borç verilen para geri alındığında ne kadar değer kaybına uğramış ise o farkın alınması haram olmaz. Ancak, "Yatırım yapsaydım şu kadar kazanırdım, ya da siz yatırım yaptınız şu kadar kazandınız öyleyse şu kadar vereceksiniz." demek helal değildir. Enflasyon kaybından fazla para almak da haram olur. Çünkü siz o parayı yatırım yapmak ve ortak olmak için değil, borç olarak vermişsiniz.

İlave bilgi için tıklayınız:

KARZ-I HASEN...

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet