Ayet-i kerimede "...cahillerden yüz çevir." (Araf, 7/199) deniyor. Anne babamız okuma yazma bilmiyorsa, dini konularda bizlerle münakaşa ediyorsa, onlardan yüz çevirip terketmeli miyiz?

Değerli kardeşimiz,

Ayetlerde cahil olarak bahsedilen kişiler, bilgisiz kimselerden ziyade inançsız, zulüm ve haksızlık yapan kimselerdir. Anne baba, çocuğa Allah'ın emrine muhalif bir istekte bulunmuşlarsa, çocuk onların bu isteklerini yerine getirmez. Yüz çevirmekten kasıt büsbütün terketmek değil haram ve haksızlıkla ilgili isteklerine aldırış etmemek, yerine getirmemektir. Bununla beraber onların tuttukları yolun yanlışlığını göstermek, bozuk inançlarını düzeltme yönünde çaba harcamak gerekir. Çünkü bu İslâm'ın varlık sebebine ve genel olarak peygamberlerin gönderiliş hik­metlerine uygundur.

Taberî'nin kaydettiği bir rivayete göre, bu âyet geldiğinde Resûlullah (asm)'ın bir sorusu üzerine Cebrail, "Rabbin sana kötülük edene senin iyilik etmeni, sana ver­meyene senin vermeni ve senden uzak kalıp ilgileri koparanlarla senin dostluk ve akrabalık ilişkini sürdürmeni emrediyor." diyerek âyete örnekleme yoluyla açıklama getirmiştir. (bk. Kur'an Yolu, Heyet, ilgili ayetin tefsiri)

Esma Bintu Ebî Bekr (radiyallahû anha) anlatıyor:

"Henüz müşrik olan annem yanıma geldi. Nasıl davranmam gerekeceği hususunda Hz. Peygamber (a.s.m.)'den sorarak: 'Annem yanıma geldi, benimle (görüşüp konuşmak) arzu ediyor, anneme iyi davranayım mı?' dedim. 'Evet' dedi, 'ona gereken hürmeti göster.'" (Buharî, Hibe 28, Edeb 8; Müslim, Zekat 50; Ebu Davud, Zekat, 34).

Anne ve baba kafir olsa bile onlara karşı insani vazifelerimizi, evlatlık alaka ve hürmetini göstermek gerektiği anlaşılmaktadır. Hatta bu hadisten kafir bile olsa anne ve babaya nafaka vermenin vacip olduğu hükmü çıkarılmıştır.

Kafir bile olsa, anne ve babaya karşı hürmet etmek ve nafaka vermek meselesinin ehemmiyeti şuradan anlaşılmaktadır ki, yukarıdaki hadis üzerine vahiy gelmiş ve mesele Kur'an-ı Kerîm'de hükme bağlanmıştır:

"Sizinle din hususunda muharebe etmemiş, sizi yurtlarınızdan da çıkarmamış olanlara iyilik, onlara adaletle muamele etmenizden Allah sizi men etmez. Çünkü Allah, adalet yapanları sever." (Mümtehine, 60/8)

Müşrik bile olsa anne ve babaya hürmet hususunda şu ayet daha açıktır (mealen):

"Eğer onlar (ebeveyn) sence ilimde (yeni) olmadık herhangi bir şeyi bana eş tutman üzerinde seni zorlarlarsa, kendilerine itaat etme. Onlarla dünyada iyi geçin. Bana dönenlerin yoluna uy…" (Lokman 31/15).

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet