Rüya ilk yorumcuya göre gerçekleşir, hadisinin hikmeti nedir?

Değerli kardeşimiz,

Bu hadis için bk. İbn Mace, Rüya, 7. Zevaid’de bu hadisin zayıf olduğu belirtilmiştir.

Fuad Abdulbakî bu hadisi şöyle açıklamıştır:

"Bir rüyanın birden çok yoruma uygun bir konumda olması durumunda, işi bilen ilk tabirci tarafından yapılan yorum istikametinde çıkar." (İbn Mace, a.g.y).

Bu açıklamayı; rüya görenin bu ilk yorumun isabetli olduğunu düşüp başka yorumculara gitmesine gerek olmadığı şeklinde anlamak mümkündür.

Fakat bu hadisin anlaşılması gerçekten çok zordur. Hafız Heysemî’nin dediği gibi, hadisin zayıf olması zaten başka bir yoruma ihtiyaç bırakmamaktadır.

Buharî’nin rüya tabirleriyle ilgili bir bölümde “Tabîr edici, tabirde isabet etmediği zaman rüyâ tefsirinin ilk tabîr ediciye ait olacağı görüşüne itikat etmeyen kimse Babı” başlığını kullanması konumuza ışık tutmaktadır.

Oradaki ilgili hadis şöyledir; İbn Abbâs anlatıyor:

Bir kişi Rasûlullah (a.s.m)'a geldi de şöyle dedi:

"Ya Rasûlallah! Ben bu gece rüyâmda yerle gök arasında bir bulut gördüm, ondan yere yağ ve bal yağıyordu. İnsanların da bu yağdan ve baldan avuç avuç almakta olduklarını görüyordum. Kimi çok, kimi az topluyordu. Bu sırada yerden göğe bir ip uzandığını gördüm. Onun ardı sıra seni görüyordum ki Yâ Rasûlallah, sen o ipe tutunup yukarıya (göğe doğru) yükseldin. Sonra o ipi başka bir kimse tuttu, o da yükseldi. Sonra başka bir kimse daha tutup bu (üçüncü kimse) de yükseldi. Sonra (dördüncü) biri tuttu. Fakat bu defa ip koptu. Sonra ip bağlanıp bitiştirildi."

Bunun üzerine Ebû Bekir (ra):

- Yâ Rasûlallah, babam anam sana feda olsun! Bana müsâade ediniz de bu rüyâyı ben tabîr edeyim, dedi.

Rasûlullah (asm) da:

"Haydi tabîr et!" diye izin verince, Ebû Bekir (ra) şöyle yordu:

"Bu zâtın gördüğü bulut, İslâm'dır. Ondan yağan yağ, bal Kur'ân'dır. Onun tatlılığından çok veya az (kabiliyet derecelerine göre, Müslümânlar) faydalanacaklardır. Gökten yere erişen ip de üzerinde bulunduğun hak ve adalet ipidir. Sen onu tutuyorsun. Allah da seni yükseltiyor. Senden sonra o hak ve adalet ipini başka birisi tutacak ve o iple yükselecek. Sonra başka birisi daha tutacak, o da yükselecek. Sonra bir kimse daha tutacak, fakat ip kopacak. Sonra onun için ip tekrar bağlanıp, o da yükselecek."

Bu tabîrin sonunda Ebû Bekir:

"Yâ Rasûlallah, babam anam sana kurban olsun! Bana haber versen, bu tabîrimde isabet mi ettim, yoksa hata mı ettim?" diye sordu.

Rasûlullah (asm):
"Bâzısında isabet, bazısında hata ettin." buyurdu.
Ebû Bekir (ra):
"Yâ Rasûlallah, hata ettiğim ciheti Allah rızası için bana haber versen!" dedi.
Rasûlullah (asm):
"Allah adına and vererek ısrar etme!" buyurdu. (Buharî, Tabir, 47)

Hz. Peygamber (a.s.m)’in “Bazısında isabet, bazısında hata ettin." buyurması, rüyayı ilk tabir eden Hz. Ebu Bekir (ra)’in yorumunun tam isabetli olmadığını göstermektedir. (Geniş bilgi için bk. İbn Hacer, ilgili hadisin şerhi)

İlave bilgi için tıklayınız:

- Rüya nedir, rüya ile amel edilir mi?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet