Peygamberimiz Miraç'da Allah'ı görmüş müdür?

- Hadis kitabında Hz.Ayşe (ra)'nin "Muhammed Allah'ı gözüyle gördü diyen dini inkar etmiş olur." benzeri bir sözünü okudum. Ehl-i sünnet inancımıza göre ruh ve cesediyle Peygamberimiz (asm), miraçta Allah'ı gördü diye biliyorum.
- Her an Peygamberimizin (asm) yanında bulunan Annemiz, bu konuda nasıl yanılmış olabilir ki?

Değerli kardeşimiz,

Allah Teala'nın, gözle görüleceği hususunda üç görüş zikredilmektedir:

Birinci görüşe göre: Allah Teala'yi gözler dünyada görmeyecek âhirette görecektir. Daha sonra da zikredileceği gibi Hz. Aişe:

"Gözler onu göremez, o ise bütün gözleri görür." (En'am, 6/103)

âyetini delil göstererek bu görüşü beyan etmiştir. Mesruk diyor ki:

"Ben, Aişe (r.anha) ya dedim ki:

"Ey anneciğim, Muhammed (asm) Rabbini gördü mü?" Aişe şöyle dedi:

'Söylediğin söz tüylerimi ürpertti. Sen şu üç şeyi bilmez misin ki, kim bunların meydana geldiğini sana söylerse yalan söylemiştir. Kim sana "Muhammed (asm) Rabbini gördü." derse şüphesiz ki o yalan söylemiştir.' Hz. Aişe bu sözlerden sonra şu âyetleri okudu.

"Gözler onu görmez o ise bütün gözleri görür."1

"Allah bir insanla ancak vahiyle veya perde arkasından konuşur. Yahut bir elçi gönderir de izniyle ona dilediğini vahyeder."2

Hz. Aişe (ra) sözlerine devamla şöyle buyurdu:

"Yine kim sana yarın ne olacağını bildiğini söylerse şüphesiz ki o yalan söylemiş olur." Sonra şu âyeti okudu:

"Hiçbir kimse yarın ne kazanacağını bilmez."3

"Yine kim sana, Resulullah bir şey gizledi, derse şüphesiz ki o yalan söylemiştir." demiş ve şu âyeti okumuştur:

"Ey Peygamber, Rabbinden sana indirileni tebliğ et. Eğer yapmazsan Allah'ın peygamberliğini tebliğ etmemiş olursun. Allah seni insanlardan korur. Şüphesiz ki Allah, kâfirler topluluğunu hidayete erdirmez."4

Hz. Aişe sözlerine devamla şöyle demiştir:

"Resulullah Rabbini görmedi. Fakat o, Cebrail (a.s.)ı kendi asli suretinde iki kere gördü."5

İkinci görüşe göre: Allah Teala hem dünyada hem de âhirette görülecektir. Allah Teala'yı dünyada görme Hz. Muhammed (asm) için gerçekleşmiştir. Ancak Resulullahın, Allah Teala'yı görmesi bizzat gözüyle mi yoksa kalbiyle mi gerçekleştiği meselesi ihtilaf konusu olmuşsa da kalbiyle bir veya iki defa gördüğü görüşü tercih edilmiştir. Abdullah b. Abbas, Ebu Salih, Süddi, İkrime bu görüştedirler.

İkrime diyor ki:

"Abdullah b. Abbas dedi ki: 'Muhammed Rabbini gördü." ben de ona dedim ki: 'Allah "Gözler onu göremez, o ise bütün gözleri görür."6 buyurmamış mıdır?' Abdullah b. Abbas ise şöyle cevap verdi: 'Vay senin haline, bu durum, Allah'ın, nuruyla göründüğü zamandır. Görülen onun nurudur. Allah'ın nuru Muhammed'e iki kere gösterildi.' "7

Abdullah b. Şekik diyor ki:

"Ben, Ebu Zer'e dedim ki: 'Şayet Resulullahın zamanına yetişmiş olsaydım, ben ona bir şey sorardım.' Ebu Zer: 'Ondan neyi sorardın?' dedi. Abdullah da: 'Ey Allah'ın Resulü, sen Rabbini gördün mü?' diye sorardım." dedi. Ebu Zer dedi ki: 'Ben onu sordum o da: "Ben nur olarak gördüm." dedi.' "8

Müslim'de de şu rivayetler vardır:

1. Ata tarikiyle gelen bir rivayette İbnü Abbas: "Peygamber onu kalbi ile gördü." dedi.

2. Ebu'l- Âliye tarikiyle gelen bir rivayette de İbnü Abbas'ın şöyle dediği nakledilir: "Andolsun ki onu bir kere daha gördü."

Diğer bir rivayette: "O nurdur o bana nasıl gösterilecek."9 diye cevap verdiği bildirilmektedir. Yani, benim, onun zatını görmeme nuru engel oldu.

Görüldüğü gibi bu rivayetler, Resulullahın dünyada iken Allahı kalb gözüyle gördüğünü beyan etmektedirler.

Şa'bî diyor ki:

"Abdullah b. Abbas Arafat'ta Kâ'b ile karşılaştı ve ondan bazı şeyler sordu. Bunun üzerine Kâ'b "Allahu Ekber" diye seslendi. Öyle ki yankısı dağlardan geldi. Bunun üzerine Abdullah b. Abbas dedi ki: "Biz, Haşimioğullarıyız." Kâ'b ise "Allah, görünmesiyle konuşmasını Muhammed ile Musa arasında taksim etti - Musa ile iki kere konuştu. Muhammed de onu iki kere gördü."10 dedi.

Üçüncü görüşe göre ise: Allah Teala ne dünyada ne de âhirette görülecektir. Bu görüş Mutezile'ye aittir. Allah Teala'nın âhirette görüleceğini beyen eden sağlam nasslara ters düşmektedir. Bu sebeple nazar-ı itibara alınacak bir görüş değildir. Allah Teala'nın âhirette görüleceğini beyan eden âyetlerden bazısı şunlardır:

"O gün Rablerine bakan pırıl pırıl parlayan yüzlerde vardır."11

"Hayır! Hayır! Bu, cezasız kalmayacak. Onlar, o gün Rablerini görmekten mahrum kalacaklardır."12

Şu sahabiler de Allah Teala'nın, âhirette görüleceğini beyan eden sahih hadisler rivayet etmişlerdir. Bunlar Ebu Said el-Hudrî, Ebu Hureyre, Enas b. Mâlik, Süheyb-i Rûmî ve Bilal-i Habeşî (r.anhüm)dür.13

Dipnotlar:

1. En'am Suresi, âyet: 103
2. Şûrâ Suresi, âyet: 51
3. Lokman Suresi, âyet: 34
4. Mâide Suresi, âyet: 67
5. Buharî, K. Tefsir el-Kur'an sure 53, bab:l
6. En'am Suresi, âyel: 103
7. Tirmizî, K.Tcfsir el-Kur'art, Sure: 53, bah: 7, Hadis no: 3279.
8. Müslim, K.el-İman, bab: 292, Hadis no: 178
9. Müslim, K.d-îman, bab: 292, Hadis no: 178/Tirmizî,K.Tcfsİrcl Kurıan, Surc:S3, IIadis no: 3282
10. Tirmızı, K. Tefsir cl-kKur'nn sure 53 Hadis No 3278
11. Kıyamet suresi âyet: 22-23
12. Mutaffifin suresi, âyet: 15
13. Ebu Cafer Muhammed b. Cerir et-Taberi, Taberi Tefsiri, Hisar Yayınevi: 8/32-36.

(bk. Taberi Tefsiri)

İlave bilgi için tıklayınız:

- Allah her an her yerde hazırdır ve bize şah damarımızdan daha yakındır. O halde Kur'an'da "Allaha döndürüleceksiniz" gibi ayetlerde geçen "rücu", yani "Allah'a dönme" ne demektir?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet